Beste Dilan,
Tussen de regels van je eerste DuoColumn over de omslag naar schone energie las ik behoorlijk wat verwijten en verongelijktheid. En dat voor een vrolijke, optimistische VVD’er! Het was zeker verkiezingstijd toen je die schreef.
Laat ik een paar van je beweringen tegen het licht houden. Om te beginnen je opmerkelijke stelling dat Nederland moet ophouden een koploperspositie na te streven. Dat valt me nou tegen van een ambitieuze liberaal met volop vertrouwen in de zegeningen van de markteconomie. Je gaat me toch niet vertellen dat uitgerekend jij twijfelt over het vermogen van ons bedrijfsleven om te profiteren van de enorme kansen die de giga-operatie waar we voor staan biedt?
Er gaat immers geen windmolen de zee op, of de fundamenten zijn van Nederlandse makelij. Om over de offshore bedrijven die hier sinds kort meer brood in zien dan boren naar gas en olie nog maar te zwijgen: Hollands Glorie. We hebben universiteiten volle knappe koppen, die wereldwijd hun brood verdienen met het meewerken aan oplossingen. Duizenden mensen werken inmiddels in de installatiesector om zonnepanelen op onze daken te leggen en, jazeker, verwarmingsketels te vervangen door warmtepompen. Waar jij zegt dat het allemaal wel een tandje minder kan, kies ik de kant van de ondernemers die daar hun brood mee verdienen en de mensen die er werk in vinden.
“In de EU wekt alleen Luxemburg minder schone energie op dan wij”
Geloof me: ik ben niet zo naïef te denken dat dit alles zonder slag of stoot gaat. Bij het sluiten van de Hemwegcentrale (hé, bedankt nog, goede actie!) komen mensen op straat te staan. Als wethouder heb ik Vattenfall dan ook aangeboden te helpen om de medewerkers om te scholen. Omgekeerd komen we voor het isoleren van huizen of het aanleggen van warmtenetten (zaken waar we hier zoals je weet in Amsterdam al jarenlang druk bezig zijn) in de toekomst juist handen tekort. Daarom doen we hier onze stinkende best jonge mensen weer naar school te krijgen of al lerend te laten werken in deze sectoren. Dat is geen klimaatgedram, dat is werk in uitvoering.
Wat versta jij eigenlijk onder ‘koplopers’? De Amsterdamse coalitie heeft in haar program een CO2-reductiedoel van 55% t.o.v. 1990 gekozen. Daarmee doen we wat nodig is om invulling te geven aan het Klimaatakkoord van Parijs om de opwarming van de aarde ruim onder de twee graden te houden. Jouw verstandige liberale collega’s hier in de hoofdstad steunden pas nog deze ambitie en gingen akkoord met een Klimaatfonds van liefst 150 miljoen euro. Jouw eigen premier Rutte zegt zich in Europa de blaren op de tong te praten om de EU-doelstelling aan te scherpen tot genoemde 55%. Hij is al met een club van negen lidstaten. En ook VVD-minister Wiebes gaf aan het begin van de onderhandelingsrondes over het Klimaatakkoord aan partijen mee graag te willen horen welke extra maatregelen zij in gedachten hadden om richting 55% reductie te gaan.
Overigens: we hebben als Nederland nog wel een lange weg te gaan: in de EU wekt alleen Luxemburg minder schone energie op dan wij.
“Bedrijven hebben baat bij duidelijkheid over normen of prijsprikkels”
Een andere goede reden die je zou kunnen aanspreken om scherpe doelen te stellen, is de broodnodige investeringszekerheid die dat biedt aan burgers en bedrijven. Zelf ga ik binnen een jaar aangeven welke wijken in Amsterdam wanneer van het gas gaan, zodat mensen weten of het wijs is hun CV-ketel nog te vervangen. Ook bedrijven hebben baat bij duidelijkheid over normen of prijsprikkels, zodat ze weten wat eraan komt en wat er van hen wordt verwacht. Liever hebben ze een strenge, maar duidelijk norm, dan onzekerheid. Want dan zet je koplopers in de kou. Ook voorkom je verkeerde investeringskeuzes, zoals NUON, die pas (en naar we nu weten voor niets) hun kolencentrale weer voor vijf jaar opknapte.
Tot slot betwist ik je suggestie dat er een keuze zou zijn tussen het creëren van draagvlak en het ambiëren van serieus klimaatbeleid. Bij de 40 duizend mensen die pas wind en stromende regen trotseerde om een stevig klimaatbeleid te eisen, bespeurde ik juist weinig draagvlak voor het gebrek aan ambitie. Draai je redenering eens om. Hoeveel draagvlak verwacht jij van huurders die de komende jaren meer voor gas gaan betalen (omdat de kale gasprijs omhoog gaat) als we niks aan hun huizen doen? Denk jij dat er veel klanten zullen zijn voor de peperdure kernenergie, of zullen mensen liever kiezen voor goedkoper windstroom? En zie je al veel draagvlak voor ons dralend klimaatbeleid bij de duizenden slachtoffers van het almaar heftiger wordend natuurgeweld, overal in de wereld?
Beste Dilan,
Politiek betekent ook: leiderschap tonen. Door duidelijke doelen te stellen, ook als die wat betekenen voor onze levensstijl. Techniek lost veel op, maar het breken met de roofbouw die we op onze aarde hebben gepleegd, betekent ook dat het in bepaalde opzichten inderdaad een onsje minder moet. Passen ons huidig vlieggedrag, energiegebruik en vleesconsumptie dan nog wel bij de afspraken die we in Parijs maakten?
Groeten,
Marieke