Zoeken

Jan Rotmans Dominantie fossiel komt ten einde

Klimaaticoon oneens met betoog Noé van Hulst op Energiepodium Debat

Tijdens het Energiepodium Debat betoogde Noé van Hulst dat fossiele brandstoffen dominant zullen blijven in de energiemix, gezien de snel stijgende wereldwijde vraag. Professor Jan Rotmans is het volstrekt oneens met die stelling. Hij is duurzaamheidswetenschapper (hoogleraar op het gebied van duurzaamheid en transities) en voorzitter van Urgenda, de actie-organisatie voor duurzaamheid in Nederland.

Ten eerste wijst Rotmans op de prijsdaling van zonne-energie. "Die is spectaculair: het is de afgelopen tien jaar 80 procent goedkoper geworden. Dat gaat veel sneller dan gedacht. Ten tweede zie je dat China voor de volgende generatie energie voluit inzet op duurzaam. Ze bouwen weliswaar ook nog kolencentrales, maar dat is nog voor de huidige generatie. In India zie je hetzelfde. Die landen zijn eigenlijk die toenemende vraag al aan het verwerken in hun energiestrategie. Het afgelopen jaar waren voor het eerst uitgaven wereldwijd voor investeringen en onderzoek en ontwikkeling in duurzaam hoger dan in fossiel."

Goed toegankelijk fossiel raakt op

Bovendien, zegt Rotmans, is het einde nabij van de ‘makkelijke' winning van olie en gas. Er is misschien nog genoeg, maar het is steeds moeilijker winbaar, tegen steeds meer investeringskosten. "Zet dat eens af tegen steeds grotere hoeveelheden duurzame energie met een steeds hoger rendement. Die sector groeit met 30 procent per jaar. Volgend jaar gaat DESERTEC van start, het project voor zonne-energie vanuit de Sahara naar Europa. Landen als Engeland, Duitsland en Denemarken zetten fiks in op windenergie, ook offshore. De Chinezen ook en dan zal door de schaalvergroting de prijs exponentieel afnemen. Als je die ontwikkeling doortrekt, dan leven we in 2035 in een totaal andere wereld wat betreft energieverhoudingen."

Maatschappelijke schade meerekenen

Van Hulst betoogde ook dat het gevaarlijk is om onrealistische doelstellingen voor verduurzaming en energiebesparing te formuleren. Rotmans reageert: "Het is nog gevaarlijker om het niet te doen in verband met de urgentie van het klimaatprobleem. Als je een totaal rekenplaatje maakt, zie je dat we in alle gevallen slechter uit zijn als we investeringen in duurzaam uitstellen of vertragen. We houden onszelf voor de gek als we denken dat het goedkoper is een kolencentrale neer te zetten in plaats van een windmolenpark. Je moet namelijk ook de maatschappelijke schade van fossiele brandstoffen en de kosten van klimaatverandering verdisconteren. Elke dollar die je investeert in een kolencentrale kost de samenleving twee dollar aan directe schade zoals vervuiling en aan klimaatschade en latere adaptatie. Dat is wetenschappelijk keihard aangetoond. Die kosten worden niet betaald door de energiebedrijven, maar door de samenleving. De maatschappelijke rentabiliteit is negatief."

Fluctuatieprobleem duurzaam oplosbaar

Fossiel zal voorlopig nog wel een rol spelen als back-up capaciteit vanwege het fluctuatieprobleem van duurzame energie, erkent ook Rotmans. "Maar er wordt met man en macht aan gewerkt om dat te bufferen, daar zit een enorme ontwikkeling in. Er zijn tientallen technieken die uitgeprobeerd worden, maar ze zijn nog niet commercieel. De beste combinatie is duurzaam en gas en ik kan me best voorstellen dat je dat nog vijftien jaar gebruikt, maar ook niet langer dan dat."

Harde strijd

Rotmans is ook geen groot voorstander van koolstofopvang en -opslag (CCS). "Met CCS blijf je toch hangen binnen een koolstofeconomie. Je grijpt in aan de achterkant (end-of-pipe oplossing). Het is geen structurele oplossing, want je gaat niet op een andere manier energie produceren. We moeten ingrijpen aan de voorkant en naar een derde industriële revolutie toe. De eerste was gebaseerd op kolen en stoom, de tweede ging over olie en de verbrandingsmotor en de derde gaat over groene grondstoffen en duurzame energie. We zitten nu in een overgangsfase. Dat is geen lineair proces; dat gaat gepaard met schokken en schommelingen en een botsing tussen de bestaande fossiele belangen en duurzaam. Het wordt een harde strijd."

Hieronder kunt u het betoog van Noé van Hulst nog eens terugzien:

http://www.youtube.com/watch?v=ru4WMO268JY Dit is het interview met Noé van Hulst na het Energiepodium Debat: http://www.youtube.com/watch?v=KS15vA4Zq-8

Volg ons op Twitter: @energiepodium