Reactie op betoog van Oxford-econoom Dieter Helm
In een interview met Oxford-econoom Dieter Helm op Energiepodium zegt hij wat elke geëngageerde econoom zegt: "Als je van de kolenstook afwilt, moet je een CO2-belasting invoeren." Maar veel van zijn argumenten kloppen niet. Ik breek een lans voor emissiehandel.
Argument 1: "Met CO2-handel ontstaat er ruimte voor kolenemissies, als je in duurzame energie investeert."
Wat een onzin zeg. Bij emissiehandel geef je een aantal rechten uit. Meer CO2 dan dat kan niet worden uitgestoten, want dan zijn de rechten op. Je weet met emissiehandel dus altijd zeker dat je je doel haalt. Je stelt vast hoeveel CO2-uitstoot je reduceert. Zoveel wordt het, en niet meer of minder dan dat.
Ik ga ervan uit dat, of je nou een CO2-belasting invoert of CO2-emissiehandel, de totale CO2-doelen hetzelfde zullen zijn. En die handhaaf je gewoon. De heffing-liefhebber doet het voorkomen of je met een CO2-belasting de strengere CO2-doelen er automatisch bij krijgt, maar dat is natuurlijk niet zo. Bij een CO2-heffing bestaat het risico dat bedrijven de heffing betalen en doorberekenen in de stroomprijs, maar dat de totale doelen niet worden gehaald.
Argument 2: "Als men zegt dat een CO2-tax politiek niet haalbaar is, dan is het politiek onhaalbaar iets tegen klimaatverandering te doen."
Het is belangrijk om in te gaan op de vraag of een CO2-belasting politiek haalbaar is. De EU heeft 10 jaar lang vergeefs geprobeerd een CO2-tax in te voeren. Dat lukte niet. Emissiehandel is er nu wel, en de EU gaat haar CO2-doel voor 2020 halen. Om de economie voor te bereiden op scherpere doelen later, liggen er voorstellen in Brussel om de CO2-prikkel beter te laten werken. Toegegeven, door de crisis zijn de CO2-doelen wel erg makkelijk gehaald. Maar als er een heffing was geweest, weet ik zeker dat de druk om die te verlagen door de crisis groot zou zijn geweest. De vliegtax was immers ook zo van tafel!
CO2-bodemprijs is schone schijn
Helm pleit ook voor een bodemprijs voor CO2. Maar wat moet die dan zijn? Is een minimumprijs wel opportuun in tijden van crisis? Helm stelt dat het Verenigd Koninkrijk een bodemprijs voor de CO2-markt heeft. Maar dat is niet het geval. Ook Engelse bedrijven kunnen CO2-rechten kopen op de Europese markt.
De Britten geven energiebedrijven een belastingkorting als ze investeren in duurzame energie of CO2-opslag. Die korting neemt af als de CO2-prijs hoger staat. Dit systeem is onverstandig, want de Britten voeren er een vicieuze cirkel mee in: het betalen voor emissiereducties heeft een neerwaarts effect op de CO2-prijs, die we allemaal al zo laag vinden!
Stoppen met laveren
Laten we dus stoppen met laveren over dit onderwerp. Wie pleit voor een CO2-tax wekt verwachtingen die niet waargemaakt worden en schiet zichzelf in de voet. Laten we in plaats daarvan het bestaande emissiehandelssysteem langzaam aanscherpen: dat is precies de discussie in het Europees Parlement op 19 februari en door Europese milieuministers op 21 maart. Het is belangrijk dat EU-landen een coherent beleid invoeren, samenwerken en beleidsmatig niet te veel afwijken van elkaar. Want door dat soort beleid stoken Duitse centrales stroom voor Nederland en staan onze gascentrales stil.
Jos Cozijnsen is zelfstandig adviseur emissierechten.
Volg Energiepodium op Twitter: @energiepodium