Column Sible Schöne: "Ladder gaat zorgen voor
blijvende stroom maatregelen"
De CO2-prestatieladder is een van de belangrijkste instrumenten voor duurzaamheid voor overheid en bedrijfsleven. Het doel van de ladder is (1) bedrijven te stimuleren om de eigen CO2-uitstoot - en die van hun leveranciers - te kennen en (2) permanent nieuwe maatregelen te ontwikkelen en in te voeren om de uitstoot als gevolg van de eigen bedrijfsvoering en de eigen projecten terug te dringen. De ladder stimuleert bedrijven vervolgens om (3) de verworven kennis transparant te delen en (4) samen met collega's, kennisinstellingen, maatschappelijke partijen en overheden actief te zoeken naar mogelijkheden om de uitstoot gezamenlijk verder terug te dringen.
De maatregelen hebben in de praktijk betrekking op de eigen gebouwen, de machines en logistiek bij op de bouwplaats, de keuze van bouwmaterialen en nieuwe ontwerpen, die zuiniger zijn met energie en grondstoffen.De aanpak is de afgelopen jaren zeer succesvol gebleken. Naast ProRail en Rijkswaterstaat zetten ongeveer 50 provincies, gemeenten, waterschappen en netwerkbedrijven het instrument in bij aanbestedingen in, vooral nog, de Grond- Weg en Waterbouw. In totaal gaat het om zeker 4 miljard euro per jaar. Bijna 650 bedrijven hebben inmiddels een certificaat. Het duurzaamheidsinstrument heeft gezorgd voor een duurzame revolutie in de bouwsector en verspreidt zich als een olievlek naar andere sectoren, zoals de ICT en de afvalbranche.
““Een bedrijf dat net is gecertificeerd kan nog achterlopen, maar zal aantoonbaar aan een inhaalslag moeten werken””
Deze maand slaat de CO2-Prestatieladder een
nieuwe richting in. Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen
(SKAO), dat de ladder beheert, heeft een nieuw handboek gepubliceerd. Een
belangrijk nieuw element is de invoering van een maatregelenlijst. Het idee hierachter is fundamenteel anders
dan de wijze waarop de overheid maatregelenlijsten inzet in het kader van de
Milieuvergunning. De overheid kiest daarin voor een beperkt aantal verplichte
maatregelen per bedrijfstak.
Bij de ladder is niet gekozen voor een verplichte maatregelenlijst. De
maatregelenlijst moet op de eerste plaats het bedrijf en de Certificerende
Instelling, die het bedrijf beoordeelt op de CO2-Ladder, inzicht
geven in de vraag of de doelstelling van het bedrijf in vergelijking met
branchegenoten voldoende ambitieus is. Een bedrijf dat net is gecertificeerd
kan nog achterlopen, maar zal aantoonbaar aan een inhaalslag moeten werken. En
gecertificeerde bedrijven zullen zichtbaar moeten maken dat ze ambitieus
blijven en nieuwe stappen zetten.
De maatregelenlijst helpt niet alleen bij de beoordeling van het ambitieniveau
van het bedrijf. De lijst is ook onderdeel van een andere invalshoek van de
ladder, kennisdeling en innovatie. Grote bedrijven moeten aantoonbaar een
project hebben dat leidt tot de invoering van een nieuwe maatregel. Dat kan
variëren van een nieuw model voor de logistiek op de bouwplaats, slimmere
ontwerpen van bruggen, efficiëntiemaatregelen bij baggerschepen tot cement met
een lagere CO2-footprint en de integratie van getijdenenergie in
dammen. Bovendien moeten alle bedrijven actief meewerken aan programma's om
maatregelen te implementeren.
SKAO hoopt dat op deze wijze een dynamische maatregelenlijst ontstaat die een systematisch proces van kennisontwikkeling en kennisdeling stimuleert.
Sible Schöne is Programma Directeur van HIER klimaatbureau en Voorzitter Centraal College van Deskundigen SKAO