President-directeur Paul van Son: "Woestijnstroom in 2025 concurrerend"
#woestijnstroom
Al over drie jaar kan Europa de eerste woestijnstroom uit de Sahara krijgen. Volgens Paul van Son (56), president-directeur van Desertec, ontwikkelt zijn droom om overal in het Midden-Oosten zonne- en windenergieparken op te zetten zich "boven alle verwachtingen."
Het Desertec Industrieel Initiatief (Dii), een consortium van vooral Europese bedrijven, is momenteel druk bezig om samen met Marokko zijn allereerste pilot voor circa 500 megawatt zonne-energie op te zetten (ongeveer de helft van het vermogen van een kerncentrale). "De kosten die nodig zijn voor dit project, dat op de lange termijn speelt, zijn nog relatief hoog. Daardoor is de financiering een hele puzzel. We kijken nu met allerlei partijen naar de 1,9 tot 2,2 miljard euro instapgeld. We hebben er alle vertrouwen in dat we deze voor het eerste project spoedig rond krijgen."
Waar die grote zonnefarm in Marokko moet komen, is nog niet besloten. Toch gelooft Van Son dat al in 2014 Marokkaanse stroom via de onderzeese kabels naar Spanje kan stromen, bijvoorbeeld uit snel te bouwen PV-technologie (fotovoltaïsche cellen). "Als de financiering rond is, kan de bouw heel snel gaan. Het is niet de eerste keer dat dit soort installaties worden gebouwd."
Regio
Het is niet verwonderlijk dat Dii Marokko heeft gekozen. Het olieloze land is politiek relatief stabiel en zijn overheid steunt de exploitatie van zon en wind enthousiast. Maar volgens de critici tonen de recente revoluties in onder andere Libië en Egypte dat de regio te instabiel is voor Desertec's idee, dat de Saraha tegen 2050 de eigen regio zijn stroom levert én in vijftien procent van Europa's behoefte voorziet.
Van Son bestrijdt dat. "Dat landen in de regio een politieke ontwikkeling doormaken, speelt geen rol in onze plannen. We werken aan een zeer lange termijnomwikkeling. Het Midden-Oosten en Noord-Afrika is volgens mij geen a-typische regio, die eeuwig gekweld zou zijn door conflicten. Bovendien heeft de regio keer op keer laten zien dat tijdens conflicten de levering van olie en gas doorgaans gewoon doorgaat. Met duurzame energie zal dat niet anders zijn."
Concurrerend in 2025
Zijn initiatief valt goed in de regio, verzekert Van Son. "In de anderhalf jaar dat we bezig zijn, hebben nagenoeg alle landen het omarmd. Ze zien het als de toekomst." Wel duurt het nog jaren voordat overal projecten beginnen. "We zitten nu nog in de aanloopfase, waarin de kosten van zon- en, in mindere mate, wind hoger ligger dan de marktprijs. In deze moeilijke periode is overheidssteun essentieel."
"Maar tegen 2025 zal zonne-energie goed concurrerend kunnen zijn. Wind waarschijnlijk al veel eerder. De markt vormt dan de stuwende kracht voor duurzame projecten, zoals in de woestijn. Fossiele energie is dan naar verwachting al op zijn retour en misschien geldt hetzelfde voor kernenergie", aldus Van Son.
Er zijn grote barrières voor de woestijnstroom. "De transmissie naar Europa wordt een enorme krachttoer, net als het leggen van alle verbindingen tussen de netten. Maar de markt jaagt de benodigde vernieuwing en investeringen op het gebied van transport en van opslag aan, zodat woestijnstroom veel goedkoper wordt."
Zon in Europa
Dat Van Son pleit voor zonnestroom uit de woestijn, betekent niet dat hij de toekomst somber inziet voor panelen op Nederlandse daken. "Decentraal en grootschalig produceren horen bij elkaar. Wat precies de verhouding wordt tussen wat je van ver haalt en wat je dichtbij produceert, weet nog niemand. Maar het is niet goed om slechts op één bron te vertrouwen. Noord-Europa zal daarom op verschillende paarden wedden."
In Duitsland roepen sommigen sinds kort dat Europa zich voor de zonne-energie eerder op Griekenland, Spanje en Portugal dan op Noord-Afrika moet richten. Dat zou een nieuwe, goede exportindustrie in die EU-landen kunnen worden, die hen helpt hun schuldenlast af te lossen. Volgens Van Son zijn de Zuid-Europese landen echter slechts beperkt een alternatief. "Als het gaat om grootschalige productie kan niemand op tegen de omstandigheden in de Sahara. Griekenland bijvoorbeeld is vrij dichtbevolkt en heeft geen grote, lege ruimtes zoals de woestijn. Tot grote stroomexport is Griekenland niet in staat. De Sahara wel."
Volg ons op Twitter: @energiepodium
