Verkiezingscolumn van CDA-Kamerlid Marieke van der Werf
In vergelijking met twee jaar geleden is de aandacht voor energie in de verkiezingscampagne enorm gegroeid. Dagelijks zijn er meerdere debatten, die meestal volle zalen trekken. In de lijsttrekkersdebatten horen we het echter niet terug. Diederik Samsom, jarenlang energiewoordvoerder van de PvdA, had het kunnen koppelen aan het economische debat. Maar ook hij laat het liggen.
Dat zal veranderen, voorspel ik bij dezen. De economie draait op mensen, kapitaal én energie. Visie op energie in een krachtenveld dat vraagt om betrouwbaarheid, betaalbaarheid en duurzaamheid, is een vereiste voor iedereen die zich inzet voor een sterkere economie.
De transitie van een energiesysteem gebaseerd op eindige bronnen, naar een voorziening waarin hernieuwbare energie een steeds groter aandeel krijgt, is dé uitdaging van de komende decennia. Daarvoor is om te beginnen een lange termijnvisie nodig. Een stip op de horizon die, ook voorbij 2020, de koers bepaalt. Voor het CDA is dat primair een koers in lijn met Europese doelen voor het aandeel duurzame energie en CO2-uitstoot.
De energievoorziening is geen songfestival waar iedereen de 'douze points' moet binnenhalen, maar een gemeenschappelijke Europese opgave. Hierbij spelen de specifieke krachten en beperkingen van elk land een rol. De internationale concurrentiepositie is een zwaarwegende factor. Met huiver constateer ik dat op de linkerflanken dit realisme momenteel ver te zoeken is. Uit nationale geldingsdrang doen zij voorstellen die de lasten voor bedrijven en burgers gevaarlijk hoog doen oplopen.
Waak voor regulering
Om de doelen te bereiken, kiest het CDA een fundamenteel andere route dan andere partijen. Laten we vooral vermijden, zoals in het milieubeleid is gebeurd, dat duurzame energie gekaapt wordt door partijen die vanuit een sterke overheid kiezen voor regulering. Het animo in de samenleving om duurzame energie zelf in de hand te nemen is enorm, de 'energieke samenleving' wordt met de dag sterker. Dat moet je faciliteren, niet reguleren. Het CDA wil condities creëren die deze beweging van onderop versterken en versnellen. Bijvoorbeeld:
Een goed werkend Europees CO2-handelsysteem (ETS) met de mogelijkheid rechten uit de markt te halen, fiscale prikkels die eigen opwekking aantrekkelijk maken, minder belemmeringen voor het doorgeven van stroom opgewekt uit restwarmte, experimenteerruimte voor nieuwe initiatieven, een krachtig topsectorenbeleid waarbij de bottom-up kennis een stevige plaats krijgt, onderzoek en innovatie, een verdienmodel voor de overheid waarbij ook de schatkist meeprofiteert van nieuwe energie, Green Deals, beloning van koplopers in het inkoopbeleid van de overheid én, cruciaal, een gezamenlijke stip op de horizon. Dat deze week door de politieke partijen is afgesproken om tot een Nationaal Transitie Akkoord te komen, is een goede stap. Opschaling naar Europees niveau zou een volgende zijn.
Tegen leveranciersverplichting
Het idee om in 2020 alle leveranciers te verplichten 14 procent duurzame stroom te leveren, zoals onder andere de VVD wil, is wat het CDA betreft geen faciliterende conditie maar een regulering. Voor deze leveranciersverplichting moet een certificaatprijs worden vastgesteld, gekoppeld aan het duurzaamheidsgehalte van de energie. Dat wordt a-hell-of-a-job en leidt tot een zeer complexe wet. De prijs van die duurzame certificaten wordt dan bepaald door de hoogte van de boete die de overheid oplegt voor het niet halen van het 14 procentsdoel. Daarmee ontstaat een situatie van prijsstelling door de overheid. Onwenselijk! Het huidige systeem voor het stimuleren van duurzame energie (de SDE+) creëert een level playing field voor duurzaam ten opzichte van fossiel. Dit systeem heeft dan ook onze voorkeur. Ook om continuïteit van beleid te waarborgen.
Gezamenlijke doelen, ambitieus maar realistisch, te behalen door faciliterend beleid dat de maatschappij betrekt, dat de juiste condities schept en koplopers beloont, is voor het CDA de route naar nieuwe energie.
Marieke Van der Werf is Kamerlid voor het CDA. Op de foto is ze te zien met haar campagne-auto, een hybride Citroën.
Volg Energiepodium op Twitter: @energiepodium