Sytse Jelles, E.ON bij Watt Nu? "Alles uit de kast"
Sytse Jelles, Manager corporate strategy and development van E.ON, schetst met behulp van het Energietransitiemodel een toekomstscenario voor de energiesector. Dit ter voorbereiding op het televisieprogramma Watt Nu?, een discussieprogramma over de energietoekomst van Nederland. Jelles geeft een toelichting op zijn scenario.
Welke titel zou u uw scenario van het Energietransitiemodel willen meegeven?
"Alles uit de kast."
Hoe omschrijft u de door u gewilde energiemix van de toekomst?
"De grens aan de duurzaamheid wordt bepaald door de mate waarin die beschikbaar is. Ik denk dat we met dit scenario het maximale aan duurzaam- je wilt namelijk in momenten van grote vraag ook veel duurzaam hebben- realiseren, zonder dat we echt grote delen van de tijd energie weggooien."
Hoe heeft u uw afweging tussen zaken als CO2-reductie, kosten en het percentage hernieuwbare energie gemaakt?
"De kostenstijging is beperkt in mijn scenario, terwijl elektriciteit wel veel duurder wordt. Het is mogelijk om die kosten te drukken door zwaar op energiebesparing in te zetten. Gezinnen geven nu al een vrij groot deel van hun besteedbare budget uit aan energie. Dat kun je niet zomaar keer twee doen. Je kan niet aan een gemiddeld gezin vragen om 250 euro per maand meer te betalen aan de energierekening. Daarom is het belangrijk om die kosten beperkt te houden."
Is het ‘5 voor twaalf' of ‘5 over twaalf'?
"Op een bepaalde manier is het 5 over 12 . Er zijn dingen onomkeerbaar veranderd door wat we doen, er is schade aangericht die niet meer te repareren is. Maar, als je zegt dat het 5 over 12 is, zeg je dat de zaak al helemaal verloren is. Dat is ook weer niet wat ik wil zeggen. In die zin is het vijf voor twaalf, of misschien wel 10 voor twaalf. We moeten niet al te panisch doen. Ik denk dat het vooral belangrijk is dat we ons er bewust van zijn dat de klok niet stilstaat. Als je met zijn allen zit te maffen, dan is het altijd 5 over twaalf."
In hoeverre ziet u verschil tussen de energietoekomst die u wilt, en degene die u verwacht?
"De toekomst die ik verwacht of die ik vrees, houdt -in afwijking van mijn scenario- geen rekening met de houdbaarheid van je energievoorziening als geheel. Je kunt met de aannames die ik heb gedaan en met de beperkingen van het model, 30 procent duurzaam in 2030 halen met een gelijkblijvende energierekening. Dat betekent bijvoorbeeld ook dat je fossiele centrales in de lucht moet houden omdat je ze nodig hebt voor de voorzieningzekerheid. Als je dat niet doet, dan heb je ze niet als ze nodig zijn en dan gaan de prijzen weer omhoog. Ik voorzie een soort lappendeken van snelle, zichtbare, maar structureel slechte maatregelen. Een vergelijking: 0 procent bijtelling voor zuinige auto's. Als je je doel haalt, namelijk iedereen rijdt in een zuinige auto, dan moet je stoppen met die maatregel. Anders is het totaal onhoudbaar. Hoe dichter je bij je doelstelling komt, hoe onhoudbaarder je instrument om het te stimuleren, wordt."
En de initiële push die zo'n maatregel geeft?
"Daar zijn we voorbij. Neem nou zonnepanelen op daken. In het vijfjarenplan van China is opgenomen dat die panelen over 5 jaar maar 20% kosten van wat ze nu kosten. Het gebeurt gewoon, daar heb je die push niet voor nodig. Je hebt nu vooral een manier nodig om in je systeem om te kunnen gaan met deze energiebronnen."
Heeft de simulatie met het Energietransitiemodel u nieuwe inzichten gegeven?
"Dat het moeilijk is om nog meer duurzame energie te maken, zonder dat je uit de bocht vliegt, zonder dat je het allemaal moet importeren bij veel vraag."
Op zondag 3 maart om 13:30 uur wordt de aflevering van Watt Nu? met Sytse Jelles uitgezonden. Hij gaat met Ron Wit van Natuur & Milieu in discussie over onder andere energiezekerheid. Meer informatie vind je op www.wattnu.nl. Foto Sytse Jelles: Patricia Börger. Twitter ook mee via @watt_nu_tv.