Zoeken

Groei schaliegas VS maakte nucleaire deal met Iran mogelijk

Rob de Wijk: "Energietransitie moet zich richten op verminderde afhankelijkheid van olie en gas uit Rusland"

In Nederland is de schaliediscussie verengt tot de vraag of er wel of niet geboord mag worden en of wij zo de afnemende Groningse gasinkomsten wel of niet mogen compenseren.

Over het echte belang van schaliegas (en schalieolie) heb ik op deze plaats meerdere malen geschreven. Maar nu is duidelijk dat de geopolitieke impact van Amerika's verminderde afhankelijkheid van energie importen inderdaad echt groot is. De recente deal tussen Iran en de P5+1, de groep van zes wereldmachten waaronder de Verenigde Staten, was zonder die schalierevolutie vermoedelijk niet mogelijk geweest. President Obama hintte hier op in een interview met Thomas Friedman van de New York Times. Aan het slot van dit vraaggesprek stelde hij dat Amerikaanse vitale belangen in het Midden Oosten niet langer olie zijn, maar de noodzaak dat iedereen met elkaar in vrede leeft.

De deal met Iran is precies datgene wat de volgers van de schalierevolutie altijd hebben betoogd: als Amerika niet langer afhankelijk is van dubieuze regimes of instabiele landen, dan vergroot dat de armslag van de Amerikaanse president in de internationale politiek.

““Als Amerika niet langer afhankelijk is van dubieuze regimes of instabiele landen, dan vergroot dat de armslag van de Amerikaanse president in de internationale politiek.””

Shell en BG

Milieuactivisten zullen roepen dat het nu maar eens uit moet zijn met onze gasafhankelijkheid. Maar dat laatste zal niet snel lukken. Sterker, de rol van gas als transitiebrandstof naar een duurzame energievoorziening wordt alleen maar groter. Shell ziet dat in. Met de overname voor 64 miljard euro van de Britse BG Groep verstevigt de maatschappij zijn positie als koploper in vloeibaar gas. Shell denkt dat voordat de wereld echt over duurzame energie gaat beschikken, er sprake zal zijn van massale industriële overschakeling op gas. Dat zal gebeuren als aan de uitstoot van CO2 een hoge prijs komt te hangen. Het relatief schone gas valt dan verreweg te verkiezen boven vuilere energiedragers.

De tijd dat er een echte omslag naar duurzaam komt, laat dus nog wel even op zich wachten. De zojuist verschenen Annual Energy Outlook 2015 van de Amerikaanse Energy Information Administration is hierover duidelijk. De komende decennia neemt het gebruik van gas toe. Overigens valt in datzelfde rapport te lezen dat al vanaf 2017 Amerika een netto exporteur van gas wordt. Dat deze constatering van groot geopolitiek belang is, is door de eerder genoemde atoomdeal met Iran inmiddels wel duidelijk geworden.

Rob de Wijk

Rob de Wijk is directeur van het The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) en professor Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Leiden. In zijn column gaat hij in op de energievoorziening in het licht van de internationale verhoudingen.