Rob Aalbers, Centraal Planbureau: "Netto effect van groene techniek op welvaart negatief, op welzijn positief"
"Een volledig groene economie met instandhouding van de huidige levensstandaard kan vermoedelijk niet worden bereikt." Dat schrijft het Centraal Planbureau in een onlangs uitgegeven rapport. Rob Aalbers, programmaleider bij het bureau: "Netto kosten veruit de meeste groene technieken meer geld dan ze opleveren. Er is geen win-winsituatie. Nederland moet zich niet rijk rekenen met investeringen in groene techniek."
Uitruil
Natuurlijk kun je geld verdienen aan groene technologieën, zegt Aalbers. "Mensen die zonnecellen en windmolens maken, voegen geld toe aan de economie. Maar daar tegenover staat dat dit soort groene technologieën duurder zijn dan de bestaande. Daarom gaat de productie in andere branches omlaag en vermindert de groei. Het netto-effect is negatief."
Tegelijkertijd is dat niet erg, stelt Aalbers. "We krijgen daardoor minder welvaart, dus minder euro's, maar ons welzijn gaat vooruit. Er is ook een uitruil tussen welvaart nu en welvaart later. Veel duurzame technieken moeten namelijk een onrendabele top overwinnen, vóórdat ze winstgevend worden op de markt."
Hoe die uitruil tussen welvaart nu en welvaart later gemaakt moet worden, is aan de politiek. "Neem het broeikaseffect. Veel is daarbij nog onzeker, maar veel mensen willen nu al iets doen in het geval dat de Aarde meer dan twee graden opwarmt. Als men dat wil voorkomen, moeten men nu investeren. Ons punt is dat Nederland zich niet rijk moet rekenen. Die investeringen kosten geld."
Vervuiler betaalt niet, kennis vloeit weg
Aalbers stelt de vraag waarom het een vrije markt nu niet lukt om uit zichzelf groen te worden. "Dat komt voor een deel omdat de vervuiler niet betaalt. De prijs van CO2 is te laag. Als de politiek iets wil doen aan het vergroenen van de economie, zou die op een fatsoenlijk niveau moeten komen."
Een tweede punt is volgens de CPB-econoom dat bij de ontwikkeling van nieuwe technologieën kennis wegvloeit naar andere marktpartijen, die daar niet voor betalen. "Als Apple een nieuwe telefoon op de markt brengt, kunnen anderen die imiteren. In de praktijk krijgt Apple daar niet voor betaald. Dat is ook iets waar Nederlandse groene techniek last van heeft. Er valt al weinig aan groene techniek te verdienen, en zo houd je bijna niets over. Qua octrooirecht heb je het probleem dat een octrooi maximaal twintig jaar houdbaar is. Dat is vaak te kort."
Weinig laaghangend
fruit
Aalbers heeft weinig op met verhalen over duurzame technieken die zichzelf
terugverdienen. "Die zijn er natuurlijk wel, maar het is maar een klein deel.
Isolatieglas verdien je bijvoorbeeld snel terug met energiebesparing. Maar dat is
slechts laaghangend fruit, een klein deel van de potentiële groene economie. Puur
uit het feit dat het grote merendeel van die nieuwe technologieën duurder is
dan de bestaande, volgt dat er geen sprake is van een win-winsituatie."
Volg Energiepodium op Twitter: @energiepodium