In het Klimaatakkoord stelt minister Wiebes dat elektrisch rijden het nieuwe normaal is. Het is een soort ‘newspeak’. Herhaal het vaak, dan wordt het zo. Maar is het ook zo? Nee, natuurlijk niet, want tegelijkertijd wordt gezegd dat we geen haast hebben. Subsidies op elektrisch rijden worden verminderd en diesel slechts met 1 cent extra belast, benzine helemaal niet. En dat vanuit de stelling dat we alle tijd hebben om klimaatneutraal te worden.
Wat betekent het als duurzame energie het nieuwe normaal zou zijn? Iedereen wil tegenwoordig geassocieerd worden met emissievrij, de NS met de visie dat ze het klimaat belangrijk vinden en op 100% windenergie rijden, de elektrische rijders die een statement maken met hun zwaar gesubsidieerde bolide. Maar dat is nog iets anders dan dat het normaal is. Dat zou het zijn als iedereen echt kiest voor duurzame energie en er ook de echte prijs voor betaalt.
“Kernenergie als optie, maar hoe dan?”
Eén van de positieve punten uit het Klimaatakkoord is dat de elektriciteitsvoorziening in 2030 voor 70% emissievrij zal zijn. Vooral met elektriciteit uit zon en wind. Voor de 30% resterende elektriciteit is er nog behoefte aan snel regelbaar vermogen, dat ook nog eens geen CO2 uitstoot en dan wordt kernenergie als belangrijke optie genoemd, maar hoe dan? Ten eerste kost het bouwen van een kerncentrale 10-15 jaar, ten tweede is een kerncentrale nauwelijks regelbaar, én ten derde duur. De prijzen van elektriciteit uit zon en wind dalen nog steeds en gaan naar 4 ct/kWh, terwijl kernenergie boven de 10ct zit en alleen maar duurder wordt. Als je draagvlak wilt voor de energietransitie dan zou kernenergie met deze argumenten onmiddellijk buiten het speelveld geschoven moeten worden en zou het accent moeten komen te liggen op hoe we duurzaamheid echt normaal gaan vinden.
“Kwestie is dat we duurzame energie niet willen betalen”
De kwestie bij duurzame energie is dat we het wel normaal gaan vinden, maar het nog niet willen betalen. Veel burgers en bedrijven willen graag groene stroom, maar schuiven de kosten graag naar een ander of het Rijk. De huishoudens betalen 60% van de ODE-heffing, terwijl ze slechts 20% van de energie gebruiken. We zullen naar de situatie toe moeten dat ieder betaalt voor de credits die het claimt. Dat zal betekenen dat de NS, de metro en de trams niet meer 100% op windenergie rijden, en dat alle huishoudens kunnen zeggen dat ze echt groene elektriciteit gebruiken. Dat is belangrijk om allerlei dubbeltellingen te voorkomen.
“Koppel economische waarde aan duurzame waarde”
De economische waarde moet worden gekoppeld aan de duurzame waarde, dan pas wordt duurzame energie het nieuwe normaal. Dat betekent dat energie ook voor grote energiegebruikers die groen willen zijn, duurder wordt, zeker 5 ct/kWh voor 100% CO2-vrije elektriciteit op elk moment, en niet alleen als het waait. Maar het betekent vooral dat gas en benzine/diesel duurder worden. Gas wordt dan 40 ct (incl BTW) per m3 duurder dan het huidige aardgas, dat is pas normaal. En pas dan kan het leiden tot een forse toename van de productie van groen gas.
Veel energiegebruikers kunnen of willen dat niet betalen. Dat is bekend en moet zeker opgelost worden. Dat kan via subsidie die betaald wordt uit de Rijksbelastingen, maar dan zonder de claim dat ze 100% groene energie gebruiken. Want de credits dáárvoor liggen bij het Rijk, bij de belastingbetaler die het mogelijk maakt dat we met z’n allen verduurzamen.