Interview Maya van der Steenhoven, directeur Programmabureau Warmte Koude Zuid-Holland
Het Programma Warmte Koude Zuid-Holland is een van de zes genomineerden voor de klimaatpenning van stichting HIER! wegens bijzondere verdiensten voor de verduurzaming. Directeur Maya van der Steenhoven legt uit waarom inzet van warmte belangrijk is voor de strijd tegen klimaatverandering.Het programmabureau werd najaar 2013 opgericht als samenwerkingsorgaan van 25 publieke en private organisaties om het warmteverbruik in Zuid-Holland verduurzamen. Het doel is de vorming van een ‘warmterotonde': een gezamenlijk warmtenet dat het havengebied, de stad Rotterdam, Leiden, Dordrecht, het Westland, Delft en Den Haag met elkaar verbindt.
Je zei bij de oprichting dat het bureau ‘vooral geen praatclub' moest worden. Is dat gelukt?
"Ja, vind ik wel. In 2018 moet de eerste spade de grond in en we liggen op schema. We hebben nu een maatschappelijke kosten-batenanalyse gemaakt voor Zuid-Holland met als hoofdvraag: Is het nou een verstandige beslissing, al die grootschalige warmtenetten, of moet je andere maatregelen nemen? Daar kwam haarscherp uit dat warmte een belangrijke optie is in een heleboel gebieden en dat je dat dus zeker niet moet laten."
““Als er een elektriciteitscentrale in de buurt staat te draaien, dan ben je gek als je de warmte die daarbij vrijkomt gewoon weggooit.””
Warmtenetten worden
vaak neergezet als infrastructuur die feitelijke fossiel in de lucht houdt.
"Dat is absurd. Dat zeggen alleen mensen die niet weten wat de plannen zijn.
Als er een elektriciteitscentrale in de buurt staat te draaien, dan ben je gek
als je de warmte die daarbij vrijkomt gewoon weggooit. In plaats van dat je het
efficiënt hergebruikt zodat de mensen niet op gas hoeven te stoken. Mensen die kritiek hebben op warmte, willen in feite een discussie over kolen voeren. Voer dan een discussie over de bron van elektriciteit, en niet over het restproduct."
Er ligt nu een vrij ambitieuze
Warmtevisie van minister Kamp. Is er nu momentum om fors te investeren in warmte?
"En niet een beetje ook! Je ziet dat warmte niet alleen in Nederland, maar wereldwijd
op de agenda staat. Natuurlijk is all-electric ook heel belangrijk, maar laten
we die in godsnaam niet tegenover elkaar zetten. Het zijn opties die bij elkaar
horen, die moet je gezamenlijk uitrollen. Vergeet niet dat elektriciteit maar 40%
van het energieverbruik in de woning is, de rest is verwarming. We hebben nu
10% duurzame elektriciteit, dus nog maar een fractie van het verbruik verduurzaamd.
Het is dus niet meer dan logisch dat we gaan kijken hoe we die warmtevraag, die
60% van het energieverbruik is, ook zo efficiënt en duurzaam mogelijk kunnen
aanpakken.
We gaan nu voor ieder dorp en iedere gemeente in Zuid-Holland een warmtekaart
maken. Dat laat zien in welke wijken all-electric het beste is en welke wijken
biogas en in welke wijk warmte. Daar kunnen gemeenten mee uit de voeten. Die
kunnen bijvoorbeeld zeggen: in die wijk gaan we over vijf jaar het gasnet
weghalen, dat gaan we niet meer vervangen. Daar kan dan bijvoorbeeld warmte
voor in de plaats komen: restwarmte, maar ook duurzame opties als geothermie,
warmtepompen, power-to-heat etc.."
Zitten consumenten eigenlijk wel te
wachten op een warmte-aansluiting?
"Daar ligt nog wel een uitdaging. Warmte heeft bij sommige consumenten een
slecht imago, mede omdat ze geen keuzevrijheid hebben. We zoeken nu naar
modellen om dat toch in te bouwen. Het is niet overal mogelijk om - zoals bij
elektriciteit en gas - volledige keuzevrijheid te geven van leverancier, maar
we zouden consumenten wel bijvoorbeeld verschillende contractvormen kunnen
aanbieden. Wat mij ook interessant lijkt, is dat je hen de mogelijkheid geeft
om het warmtecontract op te zeggen. Dat ze vrij zijn om zich te laten afsluiten
als ze toch liever voor all-electric gaan. Waarbij ik wel denk dat weinig
mensen dit uiteindelijk zullen doen. Want warmte is toch de meest
kostenefficiënte optie."