"Kies niet voor doelen, maar een geloofwaardig pakket"
Hoe moet ons energiebeleid eruit zien? Je zou alleen maar over het klimaat kunnen praten en het CO2-gedreven invullen. Daar is veel voor te zeggen. We hebben een morele verantwoordelijkheid om het broeikaseffect tegen te gaan. Veel mensen zijn daar echter tegen. Het is triest, maar het beleidsterrein lijdt aan slijtage. Daarom is het goed om andere belangen te koppelen aan het klimaatprobleem.
Energiebeleid zonder oog voor de beschikbaarheid van fossiele brandstoffen, onze geopolitieke positie en gezondheid is niet compleet. Er is ook een gebrek aan aandacht voor ondernemerschap. Als Nederland massaal zijn woningen zou gaan isoleren, kunnen we geld besparen en tienduizenden banen creëren voor een bouwsector die in een diepe crisis verkeert.
Doelen kunnen met elkaar schuren. Wie alleen uitgaat van onze geopolitieke kracht, heeft liever bruinkolen uit Duitsland dan zonnepanelen uit China. Voor het klimaat is dat weer slecht. Maar met een pragmatische blik kunnen we verschillende belangen samenbrengen.
Het ideale energiebeleid verschilt van land tot land. Amerika vervangt kolen door schaliegas. Daardoor is energie er goedkoper geworden, staat het land er politiek sterker voor en is de CO2-uitstoot gedaald. Maar dat betekent niet per se dat schaliegas in Nederland een goed idee is. Kan het veilig en betekent schaliegas dat we de komende tien jaar minder kolen gaan stoken? Kunnen we de milieuschade die in de Verenigde Staten is aangericht voorkomen? Dan is het winst. Gaan we straks op schaliegas stoken en blijven we dat decennialang doen, zonder CCS? Dat is een heel ander verhaal.
Ook kernenergie moeten we feitelijk bekijken. Er is geen marktpartij die onder de huidige condities een nieuwe centrale wil bouwen in Nederland. We hebben een overschot aan elektriciteitscentrales. Een politieke discussie over kernenergie is daarom nu een zinloos tijdverdrijf.
Sectorale doelen zijn heilig gemaakt in het energiebeleid. Ten onrechte. We moeten flexibel zijn. Stel dat er een revolutionaire energiebesparingstechniek op de markt komt voor de industrie, of dat een nieuwe funderingstechniek windmolens op zee een stuk goedkoper maakt. Dan moeten we daar direct op bijsturen. Dit soort veranderingen komt in de energiewereld vaak voor. In steen gebeitelde percentages zijn daarom een slecht idee. Als minister Kamp aan het einde van zijn regeerperiode meer energie bespaart heeft, maar de CO2-uitstoot wat hoger ligt dan verwacht, kan hij het toch uitstekend gedaan hebben.
Ik hoop dat het Energieakkoord straks komt met pragmatische voorstellen. Voor de korte termijn en toepasbaar. Alleen op die manier wordt de energietransitie geloofwaardig. Ik zit niet te wachten op vergezichten.
Pieter van Geel is voormalig staatssecretaris van milieu. Tegenwoordig is hij vice-voorzitter van het CDA en heeft hij diverse adviesfuncties in het bedrijfsleven en de publieke sector. Ook was hij fractievoorzitter van het CDA.
Volg Energiepodium op Twitter: @energiepodium