Hans Altevogt (Greenpeace) over NIMBY's, NUMBY's, BANANA's en paai-PIMBY's
Je bent een NIMBY (Not In My BackYard) als je geen windturbines als buren wilt. Of een NUMBY (Not Under My BackYard) als je tegen ondergrondse winning van schaliegas bent. Een NIM- of NUMBY is tegen elk energiegedonder in of onder de eigen achtertuin uit vrees voor milieuschade, ontwaarden van woning en leefomgeving of... ehhh, nou ja... gewoon tegen.
Toen NIMBY en NUMBY perverteerden naar BANANA (Build Absolutely Nothing Anywhere Near Anyone), muteerde daaruit een nieuwe soort: de PIMBY (Please In My Backyard).
De PIMBY verzet zich tegen de georganiseerde lokale onwil en maakt een positief statement door te zeggen wat zij/hij wel wil en waarom.
“"Een nieuwe ondersoort wordt steeds dominanter: de paai-PIMBY"”
Hoe word je PIMBY? Uit overtuiging en maatschappelijke betrokkenheid, allereerst. PIMBY's willen bijvoorbeeld samen buurtturbines of een zonnepark realiseren en exploiteren. Nobele PIMBY-motieven daarbij zijn: verantwoordelijkheid pakken tegen klimaatverandering, onafhankelijkheid van stijgende energieprijzen, maar ook lol, een goed gevoel en versterking van sociale cohesie en lokale economie.
Een nieuwe ondersoort wordt steeds dominanter: de paai-PIMBY. Dat is een mutatie van een NIM- of NUMBY, die in ruil voor geld van mening verandert in een PIMBY.
Dat werkt zo.
Stel u wilt geen windturbines in uw achtertuin, omdat u zicht- of geluidshinder vreest. Best begrijpelijk. Maar als u samen met uw buren coöperatief geld verdient aan die molens, dan blijkt de hinder minder. Van je eigen kinderen heb je immers ook minder geluidsoverlast dan van die van de overkant.
Eigenlijk niks mis mee en gewoon een kwestie van evenwichtiger verdelen van de lusten en lasten onder lokalo's. Reden waarom steeds meer partijen pleiten voor het (wettelijk) verankeren van burgerparticipatie bij windprojecten.
Maar stel: u bent van de fossielen en wilt (proef)boren naar schaliegas en stuit op verzet van lokalo's, die eerst wel eens willen weten of en waarom u schaliegas nuttig en noodzakelijk vindt. Als u dat antwoord niet kunt of wilt geven, dan kunt u ‘compensatiepaaien' door de buidel te trekken. U gaat een tweede dweilorkest financieren, het streekmuseum begiftigen met een extra vleugel of de dorpskern ontlasten met een rondweg.“Het einde van het tijdperk 'zij-de-lusten, wij-de-lasten'”Kan het gekker? Ja! In Zweden bestaan zelfs paai-PUMBY's rond kernafval: Östhammer, het dorp met de grootste bereidheid om 12.000 ton radioactief kernafval op te slaan, wordt gepamperd met allerhande leuke dingen voor de mensen. Die aanpak bleek ook in Spanje succesvol, dankzij de crisis. Kom daar maar eens om in Gorleben.
Een Hollandse Wind-variant is Eneco's off shore windpark Luchterduinen, met 43 turbines op twintig kilometer uit de kust van Noordwijk, Zandvoort en Bloemendaal. De gemeentebesturen krijgen - verdeeld over twintig jaar - een duurzaamheidsfonds van €750.000, een paar elektrische terreinwagens voor de reddingsbrigade en zo nog wat.
Voor wat, hoort wat en dus werd per convenant een gemeentelijk mopperverbod voor twintig jaar afgesproken, dat werd gezien als afgekochte zwijgplicht, waarna die afspraak weer werd teruggedraaid.
Dit opkomend paai-PIMBY-isme markeert het einde van het tijdperk ‘zij-de-lusten, wij-de-lasten', de historische basis van veel lokaal verzet.
Maar is er verschil tussen gepaaide schalie- en wind-PIMBY's? Ja, en dat heeft alles te maken met de vraag naar nut en noodzaak. In een om vele redenen onvermijdelijke duurzame energietransitie, is de winning van meer schaliegas (en kolen en olie) omstreden en dus is de vraag naar nut en noodzaak legitiem.
Meer windturbines daarentegen passen in elke duurzame energietransitie. Dat maakt de vraag naar nut en noodzaak overbodig.
De schalie-PIMBY wordt gecompenseerd voor schade, de wind-PIMBY participeert in de verdeling van lusten en lasten: principiële rechtsongelijkheid tussen de compensatie-PIMBY en de participatie-PIMBY.
In dit besef kunnen lokale wind-Pimby's uitgroeien tot een heuse beweging voor de energietransitie: het pimbyisme. En vandaar nog maar eens de slotzinnen uit het Communistische Manifest geparafraseerd:
‘... Dat de fossiele klassen sidderen voor de energierevolutie! De pimbyisten hebben daarbij niets te verliezen dan hun ketenen. Zij hebben een wereld te winnen.
PIMBY'S aller streken, verenigt U!'
Hans Altevogt is campagneleider bij Greenpeace