Van Nieuwenhuizen (VVD), Eickhout (GroenLinks), De Lange (CDA) en Gerbrandy (D66)
De nieuwe
Europese Commissie brengt grote wijzigingen op het terrein van energie. De
posten voor Energie en Klimaat, voorheen onder leiding van de Duitser Günther
Oettinger en Deense Connie Hedegaard, worden samengevoegd. De Spanjaard Miguel Cañete
wordt door Commissievoorzitter Juncker voorgedragen voor deze
klus. Nieuw is ook de post voor Vicevoorzitter
Energie Unie, die gaat naar de Sloveense oud-premier Alenka Bratušek. Zij
moet de energie-afhankelijkheid van de oostelijke lidstaten verminderen. Als Vicevoorzitter
bepaalt Bratušek straks van invloedrijke commissies als Klimaat en Energie,
Industrie, Landbouw en Regionaal Beleid welke onderwerpen op de agenda staan. Ook
vindt Juncker een doel van 30 procent energiebesparing per 2030 een "minimum om
geloofwaardig te blijven".
Europarlementariërs Cora van Nieuwenhuizen (VVD / ALDE), Bas Eickhout (GroenLinks / EGP), Esther de Lange (CDA / EVP) en Gerben-Jan Gerbrandy (D66/ ALDE) reageren. Twee vragen staan bij hen voorop: Hoe komt de Energie Unie er in de praktijk uit te zien? En hoe gaan Bratušek en Cañete hun taken verdelen?
Cora van Nieuwenhuizen, VVD / Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (ALDE)
"Wishful thinking dat we in de Energie Unie alles gezamenlijk gaan doen""Het is een goede zaak dat Juncker een prioriteit maakt van de Energie Unie. Zeker gezien de geopolitieke ontwikkelingen is energie een ontzettend belangrijk thema voor Europa. We zijn ons nu meer bewust geworden van het belang van voorzieningszekerheid.
Er zal in ieder geval een taakverdeling komen tussen de Vicevoorzitter voor de Energie Unie en de commissaris voor Klimaat en Energie. Maar hoe, dat komt wel in de hoorzittingen in het Europees Parlement aan de orde. In dat verband is Junckers andere prioriteit van herindustrialisatie belangrijk, want daar zit een stevige energiecomponent in.

““We moeten zo breed mogelijk naar de Energie Unie kijken, in de vorm van de trias energetica””Het is wishful thinking om er vanuit te gaan dat we in de Energie Unie alles gezamenlijk gaan doen. De belangen zijn natuurlijk gigantisch, de Fransen en Duitsers worden het bijvoorbeeld heus niet meteen eens over kernenergie. Waar het om gaat is dat we gezamenlijk een vuist kunnen maken en voordelen halen, zoals het beter op elkaar aansluiten van netwerken. Dan kunnen we de onafhankelijkheid van meneer Poetin en allerlei oliesjeiks verminderen.
Ik zie een mogelijke spanning tussen het concept van de Energie Unie en de energiemarkt. We moeten daarom zo breed mogelijk naar die Unie kijken, in de vorm van de trias energetica: niet alleen duurzaamheid en voorzieningszekerheid in het oog houden, maar ook betaalbaarheid en concurrentiekracht. Sommige bedrijven betalen hier dertig procent meer voor energie dan in de Verenigde Staten. Dat is een groot probleem waar we met zijn allen naar moeten kijken. Lidstaten moeten vooral hun eigen keuzes kunnen maken qua bronnen en infrastructuur."
Bas Eickhout, GroenLinks / Europese Groene Partij (EGP)
"Europa heeft politiek wapen energie niet meer in handen"
"Het is goed
dat Juncker zijn prioriteiten naar Vicevoorzitters heeft vertaald, inclusief de
reeds aangekondigde Energie Unie. Mevrouw Bratušek krijgt de opdracht om van Europa de nummer één in
energieduurzaamheid te maken. Als dat wordt verwezenlijkt is de functie al
heel wat! Zij is bovendien vergeleken met de andere Vicevoorzitters niet eens
de slechtste.
Wel ben ik de logica van de taakverdeling tussen de Vicevoorzitter en de
commissaris voor Klimaat en Energie kwijtgeraakt. De directoraten-generaal
Klimaat en Energie blijven apart en er is een overlap tussen de taken van de
twee commissarissen. Sowieso is GroenLinks zeer tegen het samenvoegen van
klimaat- en energiebeleid. Waarom heeft Juncker geen aparte commissaris voor de
klimaatonderhandelingen gehouden? Er komt op energieterrein al heel veel
wetgeving aan, dus klimaat moet echt apart worden gezet.

““Veel te naïef geweest door energievoorziening aan de markt over te laten””De Energie Unie moet in onze ogen op twee pijlers worden gebouwd: energieonafhankelijkheid en de klimaatdoelstellingen. Ten eerste moet Europa er voor zorgen dat we onze eigen energie kunnen opwekken - niet alleen om van Rusland af te zijn, maar ook van het Midden-Oosten en de steenkool uit Zuid-Amerika. De Europese Unie moet, tot het zover is, leidend zijn in het sluiten van de contracten. Nu hebben we meer dan zestig bilaterale gascontracten! Daardoor worden we politiek uit elkaar gespeeld.
Verder is de klimaatcrisis urgenter dan ooit. De Polen hebben het alleen maar over zekerheid en laten het klimaat achterwege. Voor ons is de enige route die van duurzaamheid en besparing.
Ik zie de spanning tussen de energiemarkt en de Energie Unie. Maar we zijn de afgelopen jaren veel te naïef geweest door energievoorziening aan de markt over te laten. Wereldwijd is er helemaal geen vrije energiemarkt - kijk maar naar de OPEC, naar Rusland. Energie is een belangrijk politiek wapen dat we in Europa nu niet meer in handen hebben. Sterker nog, we zijn een speelbal van de geopolitiek geworden. Dus meer overheidsingrijpen in de energiemarkt is noodzakelijk."
Esther de Lange, CDA / Europese Volkspartij (EVP)
"Echt Europees energiebeleid essentieel voor voorzieningszekerheid"
"Het is
goed dat de onderwerpen energie- en klimaatbeleid integraal worden aangepakt en
dat ze samen worden behandeld door de nieuwe Europese Commissie onder leiding
van dhr. Juncker. Deze brede onderwerpen moeten weg uit de hokjesgeest. Ik
wil wel een ambitieuze agenda van de nieuwe Europese Commissie op deze
beleidsterreinen.
Een echt Europees energiebeleid essentieel is om de voorzieningszekerheid in
Nederland en de rest van de Europese Unie te waarborgen. Efficiënt en duurzaam
omgaan met energie is daar ook een belangrijk onderdeel van. Een doel voor
duurzame energie is strategisch van belang voor het terugdringen van de grote
energieafhankelijkheid van de EU."

Gerben-Jan Gerbrandy, D66 / Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (ALDE)
"We hebben een soort Deltaplan nodig, een Energiewende op Europees niveau""Energie is gelukkig een van de topprioriteiten van de nieuwe Commissie en ik vind deze constructie terecht. Wel worden zowel de personen als de relatie tussen de Vicevoorzitter en de Commissaris Energie & Klimaat een groot vraagstuk. Bratušek heeft niet echt een track record op gebied van energie, en Cañete is juist zeer ervaren. Dat kan tot overlap van taken en botsingen leiden.
D66 pleit al jaren voor een veel sterker Europees energiebeleid. Het probleem is simpel: energie is te duur, te vies en we zijn te veel afhankelijk van landen buiten Europa. De crisis in Oekraïne heeft ons met de neus op de feiten gedrukt. Het is nu aan de twee verantwoordelijke Commissarissen om antwoorden te formuleren op de drieslag van te duur, te vies en te afhankelijk.

““We kunnen lidstaten de mogelijkheid geven om mee te doen aan gezamenlijke inkoop””
We gaan nu als partij concreet
aan de slag met de Energie Unie. De ruggengraat is in ieder geval de transitie
naar duurzame energie. We hebben een soort Deltaplan nodig, een Energiewende op
Europees niveau - al doen veel mensen denigrerend over de Duitse aanpak. Hoe
het zeker niét moet is wat deze zomer is gebeurd: eerst kwam de Poolse premier
Tusk met zijn visie op de Energie Unie, en vlak daarna kondigde de Franse
president Hollande aan dat de energiesector ‘strategisch' is. Dat betekent dat
in Frankrijk dus niets in die sector kan gebeuren zonder uitdrukkelijke
toestemming van de president - de verkeerde richting, wat ons betreft.
Op zich hoeft er geen spanning te zijn tussen de energiemarkt en meer Europees
beleid. Zo kunnen we lidstaten de mogelijkheid bieden om mee te doen aan
gezamenlijke inkoop. Je zult dan zien dat het prijstechnisch handig is om in te
stappen. Ik verwacht niet dat de Commissie die taak helemaal gaat overnemen, er
zijn eerder verschillende invullingen van de Energie Unie mogelijk."