"Energiebesparing leidt niet tot minder energiegebruik."
Beste Stientje,
De discussie over energie is hypocriet. Iedereen wil alles, tot het moment dat het aankomt op de concrete uitwerking. Dan wordt het spannend en willen we in de praktijk toch niets. Intussen kijken wij aan tegen een wereldwijd energietekort dat onze voorstelling te boven gaat. Om de verantwoordelijkheid voor het oplossen van het energieprobleem te ontwijken, wordt geroepen om energiebesparing. Maar, wie serieus zegt dat energiebesparing leidt tot minder energiegebruik, heeft de literatuur van de afgelopen 150 jaar niet bijgehouden.
Sinds, in 1865, de Britse econoom en filosoof William Stanley Jevons zijn boek: " de kolenkwestie" schreef, weten wij dat besparing paradoxaal genoeg leidt tot meer verbruik. In het kort komt het er op neer dat efficiënter gebruik van kolen voor het smelten van ijzererts leidt tot lagere kosten voor het smelten van ijzer en daarmee tot een lagere prijs van ijzer. De lagere prijs leidt tot een grotere vraag, waardoor het totale kolen verbruik toeneemt. In moderne taal kennen we dit als het terugneem- (rebound) en het terugslag- (backfire) effect. Wie de statistieken goed leest, ziet dan ook een rechtstreekse correlatie tussen economische groei en energieverbruik. Alle besparingsmaatregelen ten spijt.
Met andere woorden: energiebesparing is goed voor de innovatie en het stimuleren van de economie, maar om aan onze energiebehoefte te kunnen voldoen, zullen we echt werk moeten maken van hernieuwbare bronnen én kernenergie. Dat is de reden dat de VVD als enige partij alle alternatieven positief faciliteert. Dat is natuurlijk iets anders dan ook overal maar klakkeloos subsidie achteraan te gooien.
René Leegte is woordvoerder milieu en energie voor de VVD in de Tweede Kamer.
Reactie Stientje van Veldhoven (D66)
Beste René,
Het ligt natuurlijk iets genuanceerder. Ja, als energiebesparende innovaties vaak samengaan met een afname in wat men uitgeeft aan energie, dan kan er een rebound effect optreden. Maar dat effect is niet onbeperkt. IJskasten zijn vele malen zuiniger dan vroeger, maar een groei in de omvang raakt toch op den duur de grenzen van je keuken en eetlust. Ook met een efficiëntere CV-ketel stook je de goed geïsoleerde woning niet met plezier boven de dertig graden. En de meeste gloeilampjes worden vervangen door een spaarlamp en niet door een spaarkroonluchter.
Het is niet de besparing zelf die tot meer gebruik leidt, maar de verlaging van kosten, dan wel de vergroting van de bestedingsruimte. Bovendien zou de stijging van de energieprijzen de komende jaren het reboundeffect weleens flink kunnen beperken.
Stientje van Veldhoven is woordvoerder energie voor D66 in de Tweede Kamer.
Bekijk hier het filminterview met René Leegte en Stientje van Veldhoven voor Energiepodium.
Volg ons op Twitter: @energiepodium
