Ruud Koornstra Fossiel draconisch snel afbouwen

Duurzaam ondernemer vult zijn transitiemodel in voor tv-programma ‘Watt Nu?'

Duurzaam ondernemer Ruud Koornstra is op 17 maart te gast in Watt Nu, het discussieprogramma over energie. Ter voorbereiding hierop schetst hij met behulp van het Energietransitiemodel zijn visie voor de energietoekomst van Nederland. Hij geeft een toelichting op zijn scenario.

Welke titel zou u uw scenario gemaakt met het Energietransitiemodel willen meegeven?
"De titel ‘Revolutionaire transitie'. De urgentie is extreem en ik heb dan ook extreme dingen ingevuld. Ik denk dat de transitie werkt als een dijkdoorbraak, het sijpelt al aan alle kanten en straks begeeft die dijk het. We moeten nu grote stappen zetten, want met kleine stapjes lukt het niet."

Hoe omschrijft u de door u gewilde energiemix van de toekomst?
"Ik wil fossiele brandstoffen draconisch snel afbouwen. Ik heb dingen ingevuld waarvan je denkt: ‘kan dat allemaal wel?' Ja, het kan, omdat ik denk dat er nieuwe technieken aankomen. Ik geloof bijvoorbeeld in synthetische brandstof gemaakt van zonne-energie die een koolstofverbinding maakt met CO₂ en dan gewoon via het huidig netwerk vervoerd kan worden. Ik geloof ook in een extreme mate van energiebesparing. We verspillen nu 92 procent. Ik streefde ernaar dat met 50 procent terug te dringen. Dat is niet helemaal gelukt, maar 40 procent heb ik in ieder geval gehaald."

Hoe heeft u uw afweging tussen zaken als CO₂-reductie, kosten en het percentage hernieuwbare energie gemaakt?
"Ik ben uitgegaan van zo min mogelijk CO₂ en heb op basis van nieuwe technieken de koppeling gemaakt. Wat betreft de kostenafweging: fossiele brandstof wordt uiteindelijk extreem duur omdat het een heel schaars product gaat worden. 150 jaar geleden hadden we geen fossiele brandstoffen, over 100 jaar hebben we het ook niet meer. In de ontwikkeling van de mensheid van honderden miljoenen jaren, hebben we in totaal maar 300 jaar fossiele brandstof gebruikt. Op de grote schaal van de geschiedenis en de toekomst is het dus een minor onderwerp. Voor het voortbestaan van de aardkloot is het belangrijk dat we het zo snel mogelijk afbouwen."

Je bent iets duurder uitgekomen?

"In het model wordt gerekend met de prijzen van nu. Een led lamp waarmee je 90 procent energie bespaart, kostte 3 jaar geleden 30 euro, nu kun je zo'n lamp bij IKEA kopen voor 5 euro. Ik denk dus dat we in de kosten naar beneden gaan. Kosten voor een batterij voor elektrische auto's, voor energieopslag, smart grids, et cetera. Die gaan allemaal meehelpen zodat we decentraal voordelig energie kunnen maken. Ik denk ook dat we besparen op volksgezondheid door minder uitstoot. Op de totale begroting van Nederland zal de transitie positieve effecten hebben. Onder aan de streep zijn we voordeliger uit, daar ben ik van overtuigd."

Is het ‘vijf voor twaalf' of ‘vijf over twaalf' met het klimaat?
"Peter Bakker (voorzitter van de World Business Council for Sustainable Development) was laatst in Nederland. Hij zei: ‘het gat tussen de urgentie en wat we er vandaag de dag aan doen, wordt elke dag groter'. Het is dus echt wel vijf over twaalf, maar ik ben niet zo depressief dat ik denk dat we het niet kunnen halen. De oplossingen voor al onze problemen en onze uitdagingen liggen voor handen. We moeten het alleen doen. Sociaal maatschappelijk, commercieel, financieel, grondstoffen, armoede, energie, dat hangt allemaal aan elkaar. We krijgen nu op alle vlakken door dat we moeten handelen. Degenen die niet handelen zijn zij die belang hebben bij de oude industrie. We zijn rijk geworden van slavenhandel, piraterij, kinderarbeid, maar we hebben het wel afgeschaft. Dat zal met de fossiele brandstof ook gebeuren. We danken voor de welvaart die het heeft gebracht, maar het is voorbij."

Is uw scenario de energietoekomst die u wilt, of die u verwacht?
"Ik denk dat dit ‘m gaat worden. Het enige verschil zit hem in de snelheid."

Heeft de simulatie met het Energietransitiemodel u nieuwe inzichten gegeven?
"Dat hoe ingenieus het systeem ook in elkaar steekt, we misschien wel een supercomputer nodig hebben om alles in te voeren. Alle gedroomde oplossingen zijn nog niet in het model zijn opgenomen. Ik gebruik graag het voorbeeld van Kennedy, die zei ‘ik wil een man op de maan, maar weet nog niet hoe'. Een paar jaar later gebeurde het met een raket van materiaal dat nog niet was uitgevonden toen Kennedy zijn ambitie uitsprak. Er zullen doorbraken zijn komende jaren. Er zal natuurlijk ook weerstand zijn, omdat die doorbraken het hele model van de gevestigde orde in gevaar brengen, maar het gaat komen. De grootste veranderingen in de wereld kwamen van mensen die aan het dromen waren. Dat kun je nooit in dit model opnemen, maar dat is wel de realiteit van de wereld."

Op zondag 17 maart wordt om 13:30 uur bij RTL 7 de aflevering met Ruud Koornstra uitgezonden. Hij is het ‘groene geweten' in de discussie van Vera Dalm, directeur van Milieu Centraal en Ronald Warmerdam, projectmanager bij het Projectmanagement Bureau van de gemeente Amsterdam en docent aan de TU Delft. Deze uitzending gaat over energielabels voor huizen. Meer informatie vind je op www.wattnu.nl.

Foto: Patricia Börger. Twitter ook mee via @watt_nu_tv

Volg Energiepodium op Twitter: @energiepodium