TNO en het Russische Topchiev
onderzoeken mogelijkheid om flare gas
om te zetten in koolwaterstof
TNO en het Russische Topchiev Instituut voor Petrochemische Synthese (TIPS) werken samen aan de commercialisatie van een nieuwe, "revolutionaire" gasconversietechnologie. Dat zegt René Peters, directeur Gastechnologie van TNO, die bij het project betrokken is.
Het Topchiev-instituut ontwikkelde een nieuwe gas-to-liquids (GTL) technologie, waarmee het afzetten van het gas mogelijk wel rendabel wordt. "Het is een proces dat het gas omzet in een vloeibare brandstof, die gemakkelijker transporteerbaar is. Dat kan bijvoorbeeld per tankwagen, of in een oliepijpleiding." Daardoor zou het gas niet meer afgefakkeld hoeven worden.
TNO gaat een pilot uitvoeren om te onderzoeken of de techniek rendabel ingezet kan worden in afgelegen gebieden. Russische olievelden liggen vaak ver van de bewoonde wereld. "Of dat lukt hangt vooral af van de mogelijkheid het proces te draaien zonder veel menskracht en onderhoud in de afgelegen gebieden. Mogelijk is de techniek ook bruikbaar in Nigeria, het Midden-Oosten, Canada en de Verenigde Staten, waar het affakkelen van gas eveneens speelt."
De nieuwe techniek zet gas om in een hoogwaardige, op benzine lijkende koolwaterstof. De techniek is afwijkend van de bekende Fischer-Tropsch processen waarmee vooral diesel wordt gegenereerd. Dat is met name in Rusland van waarde, omdat gas dat vrijkomt bij olieproductie vaak wordt afgefakkeld, om die reden flare gas genoemd. De geproduceerde olie kan via oliepijpleidingen getransporteerd worden, maar er ligt geen gasleiding bij de olievelden. "Omdat het gas ver van de markt zit, vindt Gazprom het te duur om een aparte pijpleiding aan te leggen. Het bedrijf kan daardoor nu niet zoveel anders met het gas", aldus René Peters.
““Nederland heeft wereldwijd een uitstekende naam op het gebied van gaskennis””
Het proces dat Topchiev ontwikkelde, lijkt op bestaande
processen zoals onder meer door Shell in Qatar toegepast zijn. Door het procedé
ontstaat een benzine-achtige brandstof. "Het verschil met de bestaande
processen is echter dat die alleen toepasbaar zijn bij grotere gasvolumes dan
in afgelegen oliegebieden gewonnen wordt. Topchiev heeft een katalysator
ontwikkeld die het omzetten van gas naar vloeistof ook mogelijk maakt bij
kleinere volumes."
Daarnaast heeft TIPS het proces ook kunnen modificeren om olefinen te
generen. Dit is van belang voor petrochemische producenten die zo op kleinere
schaal de basisgrondstoffen voor chemische processen kunnen maken.
Het procedé kan de klimaatbelasting van Russisch gas verlagen. Jaarlijks
fakkelen Russische olie en gas bedrijven als Lukoil, Rosnek, Novatek en Gazprom
in Rusland tussen de 15 en 60 miljard m3 methaangas af. Samen met
lekken in oude gasleidingen zorgt directe methaanemissie voor 48% van de totale
broeikasgasemissie van Gazprom, het Russische staatsgasbedrijf.
Een half jaar geleden tekenden TNO en Topchiev tijdens de handelsmissie van
minister Ploumen (Internationale Samenwerking) een intentieverklaring. "De
Russen leveren de katalysatorkennis, wij schalen het proces op tot een pilot en
regelen het proces eromheen. Nederland heeft wereldwijd een uitstekende naam op
het gebied van gaskennis, niet in de laatste plaats omdat wij al 50 jaar
ervaring hebben met aardgaswinning. Vandaar dat we ook bij deze techniek een
leidende rol kunnen spelen", aldus Peters.
De beide bedrijven praten nu met mogelijke industriële partners voor de
verdere uitvoering van de pilot. De komende maanden verwachten zij daar meer
over te kunnen melden.
