Sven Pluut, 1miljoenwatt: "Eigen energieopwekking begint standaard te worden"
De traditionele financiering voor grootschalige, centrale opwekking van energie wordt door de opkomst van zonnestroom uit de markt gedrukt. Waar vroeger het spel van energieopwekking - latere capaciteit van een energiecentrale dient als onderpand voor de bank - rechtlijnig was, speelt nu ook de klant een rol. "Energiebedrijven moeten daar terdege rekening mee houden", meent Sven Pluut, een van de oprichters van stichting 1miljoenwatt.
Hoe zal de markt voor zonnestroom zich de komende jaren ontwikkelen?
"Ik signaleer twee tendensen. Aan de ene kant zie je meer grote systemen op het veld en aangesloten op het net. Dat wordt door gemeenten en de grote energiebedrijven opgepakt. Dat is de klassieke benadering. De nieuwe benadering is het aanleggen van gebouw-geïntegreerde systemen, waarin eigenaren een bepalende rol spelen. Hoe dan ook, de ramingen van energieonderzoekscentrum ECN gaan voor de ontwikkeling van zonnestroom uit van een vertienvoudiging in de komende zes jaar."
Wat wordt de rol van energiecoöperaties, individuele consumenten en commerciële partijen bij het aanleggen en installeren daarvan?
"Wat je in Duitsland ziet, is dat eigen energieopwekking standaard begint te worden. Dat gebeurt sinds anderhalf jaar ook in Nederland. Consumenten en energiecoöperaties kunnen zich beschermen tegen stijgende energieprijzen door opwekking in eigen hand te nemen. Je ziet dan ook dat de rol van de energie-inkoper bij hen steeds sterker wordt."
Welke technologische innovaties zijn te verwachten?
"Op de korte termijn coatings en folie bij zonnepanelen waardoor onderhoud vermindert en de efficiency stijgt. DSM wil hun folie, in ruil voor een deel van de opbrengsten, met huiseigenaren delen. Ook zie je dat de garanties voor omvormers - die gelijkstroom naar wisselstroom omzetten - langer worden. Micro-omvormers die dit per zonnepaneel in plaats van per heel PV-systeem doen, worden concurrerend. Zo heeft montagebedrijf Sunbeam bijvoorbeeld een systeem ontwikkeld waarmee aanzienlijke tijdsbesparing in de bouw wordt bereikt.
““De rol van de klant – en daarmee de rol van crowdfunding – is belangrijker geworden””
Op de langere termijn zijn er slimmere productiemethoden voor conventionele PV-panelen in ontwikkeling. Hierbij ligt de nadruk op het verminderen van productiekosten, met name het gebruik van silicium voor zonnecellen. Dit kostbare materiaal, de basis van de zonnecel, kan bijvoorbeeld worden opgedampt, zoals het bedrijf Crystal Solar dat doet. Ook kan men silicium splijten door het te beschieten met waterstofionen. Dit in plaats van dat je de wafers - zeg maar de plaatjes die het fundament van de fotovoltaïsche module vormen - in delen zaagt. Die aanpak heeft kostenreductie tot gevolg. De echt vernieuwende technologieën laten echter nog wel even op zich wachten voordat ze productierijp zijn."
Hoe kunnen de grote energiebedrijven inspelen op de verwachte toename in zonnestroomproductie?
"RWE, moedermaatschappij van Essent, heeft de laatste jaren zware verliezen geleden, vele megawatts uit bedrijf genomen en zoekt naar manieren om een marktpositie in decentrale markten te verwerven. Het zelfde geldt voor Nuon en Eneco. Het eerdere rechtlijnige spel van opwekking versus financiering is door de opkomst van decentrale zonnestroom op de helling komen te staan. De rol van de klant - en daarmee de rol van crowdfunding waarvan wij gebruik maken - is belangrijker geworden. In plaats van hun geld op de bank te zetten, investeert die nu in zonnestroom op zijn dak. Daar moeten de grote energiebedrijven nu het hoofd tegen bieden."