Coby van
der Linde: "Trump zal zijn macht over kolen beknot zien door de markt"
Dynamiek van de markt
Maar terug naar Trump en klimaat en energie. De pijpleidingverbindingen van Canada naar de Amerikaanse Golfkust en door Dakota, waar lang over gesteggeld is, komen zeker terug op de agenda in een politiek klimaat waar republikeinen aan het roer staan. De kolenindustrie mag zich naar verwachting verheugen op de terugtrekking van de schone opwekregulering. Overigens betekent terugtrekking niet dat de kolencentrales weer allemaal opengaan omdat er in de commentaren geen rekening wordt gehouden met de concurrentie van gascentrales. De lage gasprijzen in de Verenigde Staten in de afgelopen jaren, een gevolg van de snelle opmars van schaliegasproductie, hebben sneller en meer schade gedaan aan de kolensector in de VS dan de regulering in de maak. De regulering kon er alleen voor zorgen dat als gasprijzen zouden stijgen, de oude en minst efficiënte kolencentrales niet meer terug in de markt konden komen. Zo ver is het echter nog niet, hoewel door de stijgende exportcapaciteit van gas, het overaanbod op de Amerikaanse markt zal dalen en de prijzen, volgens de Amerikaanse Energy Information Agency (EIA), eindelijk zouden kunnen stijgen tot boven de $ 3 per mbtu. Vooralsnog zal Trump zijn macht over kolen beknot zien door de markt.
““Ook in de EU is het verschil groot tussen wat we collectief beweren en lokaal doen””
Lokaal doet ertoe
Een andere angst betreft zijn uitspraken over het opzeggen van het
klimaatakkoord. Terugtrekking uit het Parijse akkoord is niet zo snel geregeld
en de vraag is of dat binnen zijn termijn zal gebeuren. Verder vergeten we dat
de VS ook niet meedeed met Kyoto maar wel in eigen land doorging met opvolgende
‘clean air acts', die soms verder gingen dan wat we in de EU deden. Een ander
aspect wat vaak niet meegenomen wordt in de commentaren is dat veel
initiatieven op het gebied van verduurzaming niet zo zeer federaal, maar in de
staten is geregeld en de politieke en economische dynamiek daar veel
belangrijker is voor de voortgang van projecten. California zal zijn eigen weg
blijven gaan, net als veel andere staten. Lokale werkgelegenheid speelt hierin
een belangrijke rol, evenals luchtkwaliteit en innovatie. Dat was ook onder
Obama al zo. De ene staat zette groots in op verduurzaming, de ander verleende
uitzondering om af te fakkelen. En hoe anders is het in de EU met de
voortdurende stevige positie van kolen in Polen en Duitsland. Ook in de EU is
het verschil groot tussen wat we collectief beweren en lokaal doen. De uitslag
van de verkiezingen op het niveau van de staten is veel belangrijker voor het
Amerikaanse energiebeleid, hoewel ook daar de ene republikein of democraat de
andere niet is. En 2017 is niet 2050, daar zit nog heel wat water-naar-de-zee
tussen. Het is altijd al twee stappen voorwaarts en een of twee achterwaarts
geweest.
Post-Parijs momentum
Terwijl we moeten afwachten hoe de dynamische trits van overheid,
regulering en markt uitpakken in de komende vier jaar, is de onrust over de
gevolgen van het presidentschap van Trump voor energie en klimaat vooral
ingegeven door het verlies aan moreel leiderschap en de angst om het
post-Parijs momentum te verliezen. China doet al pogingen om dat leiderschap
naar zich toe te trekken. Het niet afbouwen of afblazen van in totaal 100
kolencentrales is een hoopvol bericht, hoewel het mogelijk meer te maken heeft
met overaanbod aan stroom dan met gewetenswroeging over de CO2-uitstoot.
Uiteindelijk komt het erop neer met welke ogen of gemoed je kijkt naar de
drijfveren van de ontwikkelingen in de verschillende landen. Nieuwe
energietechnologieën hebben momenteel al een eigen internationale dynamiek, die
politiek moeilijk in te ruilen is voor technologie van gisteren. Veel landen
willen aanhaken bij de nieuwe ontwikkelingen omdat ze er nu al of toekomstige
verdienmodellen in herkennen en/of waar ze toekomstige afhankelijkheden in
denken te kunnen managen. Dat de voortgang niet altijd om klimaatmotieven
plaatsvindt is niet (altijd) zo belangrijk, als het maar gebeurt. Dat is het
leuke van complexe onderwerpen als energie, waar politiek, sociale, technische
en economische aspecten de extremen van het Trumpetisme ongetwijfeld zullen
insnoeren.