Stijn Santen: "We kunnen concluderen dat de aannames en conclusies uit het SEO rapport niet juist zijn"
Donderdag 21 april werd de Maasvlakte Power Plant 3 - kortweg MPP3 - feestelijk geopend door eigenaar Uniper. Ondanks dat het hier gaat om een state-of-the-art kolencentrale, met een ongekend energetisch rendement van 47 procent, worden nut en noodzaak van de centrale regelmatig ter discussie gesteld. Zo stelt Bert Tieben van onderzoeksbureau SEO dat de maatschappelijke kosten van kolencentrales hoger zijn dan de economische baten.
Teleurstellend is dat ook in dit onderzoek historische en achterhaalde data zijn gebruikt zonder rekening te houden met actuele projecten die Uniper ontwikkelt en uitvoert in het kader van het SER energieakkoord.
Appels en peren
Om te beginnen toetsen we de emissiewaarden voor zwaveldioxide en stikstofoxides. In het SEO rapport gaat men uit van waardes van jaren ‘90 kolencentrales. De emissiejaarverslagen van de betreffende centrales geven een actueel beeld (zie tabel). Het verschil in NOx is het meest opvallend. Dit komt doordat SEO onder andere referentiejaren heeft gebruikt (2000 en 2005) waarbij de centrales nog niet voorzien waren van een DeNOx installatie. Inderdaad, dat is dus appels met peren vergelijken.
De grootste foutieve aanname is echter dat deze emissies ook worden gehanteerd voor de nieuwe generatie kolencentrales. De emissiewaarden van stikstofoxide uit moderne kolencentrales zijn ruim vier maal lager zijn dan SEO beweert. Voor zwaveldioxide is dit zelfs meer dan vijf maal lager.
“"Uniper heeft een visie ontwikkeld waarbij MPP3 een rol speelt in de verduurzaming van de samenleving"”
Klakkeloos
Minister Kamp van Economische Zaken publiceerde in antwoord op Kamervragen emissiecijfers over 2015, maar ook deze kunnen niet klakkeloos worden overgenomen, zoals de minister zelf ook opnam in de toelichting. Gedurende een gedeelte van dat jaar draaiden de moderne kolencentrales namelijk nog op proef, waarbij regelmatig periodes waren waarin de centrales wel CO2 produceerden maar weinig tot geen elektriciteit opwekten. Dit is vergelijkbaar met het stationair draaien van een auto. De eerste cijfers over 2016 laten dan ook zien dat de CO2 uitstoot onder die van de SEO opgave ligt.
Uniper heeft een visie ontwikkeld waarbij MPP3 een rol speelt in de verduurzaming van de samenleving. Deze visie, Energy Hub West, behelst vier componenten; CCS, biomassameest ook, restwarmte levering en co-siting. Door de meestook van biomassa en de CO2-afvang in het ROAD project, krijgt Uniper de gemiddelde CO2 uitstoot van de MPP3 centrale onder die van een moderne gascentrale.
Met omliggende industrieën wordt gewerkt aan verdere systeemintegratie: slimme koppeling en hergebruik van reststromen, waaronder restwarmte, restgassen en stoom, met de bedrijven in de directe omgeving. Zo levert de MPP3 restwarmte aan de LNG Gate terminal en stoom aan industriële klanten Lyondell en Neste. Ook wordt in het kader van de Warmterotonde gewerkt aan het project Leiding over West om warmte en CO2 te leveren aan de glastuinbouw in het Westland. Deze initiatieven zorgen voor verdere verlaging van de milieufootprint van het industriële cluster, de hele regio Zuid Holland, en dragen bij aan het internationale concurrentievermogen van de Nederlandse industrie.
““MPP3 kan zijn vermogen zeer snel op- en afregelen en faciliteert daarmee heel kosteneffectief inpassing van stroom uit wind en zon””
Men kan zich terecht afvragen of je deze technieken ook kunt toepassen bij een gascentrale. Het verschil is dat een gascentrale wel biogas maar geen biomassa kan bijstoken. Het aanbod van biogas is echter veel te klein (0,1 % van het aardgas aanbod) om een betekenisvolle bijdrage te kunnen leveren aan verduurzaming. Biomassa daar en tegen speelt nu al een belangrijke rol in het behalen van de Nederlandse duurzaamheidsdoelstellingen. Daarnaast is CCS bij een gascentrale veel kostbaarder door de lagere CO2 concentratie in het rookgas (ca. 5 % versus 13 % bij een kolencentrale). De glastuinbouwsector is voor Nederland van vitaal economisch belang en is gebaat bij restwarmte en een groter en meer betrouwbaar CO2 aanbod, zoals ook blijkt uit de recente stop in CO2 levering.
Een ander element waar SEO aan voorbij gaat, is het aspect van brandstofdiversificatie. Zonder kolencentrales wordt Nederland volledig afhankelijk van gas, terwijl de nationale gaswinning op zijn retour is en productie omlaag moet op last van de Raad van State. De zeer efficiënte centrale MPP3 kan zijn vermogen, in tegenstelling tot de aanname in het SEO rapport, zeer snel op- en afregelen en faciliteert daarmee heel kosteneffectief inpassing van stroom uit wind en zon. De MPP3 verlaagt zodoende de maatschappelijke kosten van verduurzaming.
We kunnen concluderen dat de lokale emissies van MPP3 zeer laag zijn vergeleken met vorige generatie kolencentrales en dat de aannames en conclusies uit het SEO rapport niet juist zijn. Wanneer we het perspectief richten op de toekomst zijn er grote systeeminnovaties mogelijk zoals is aangetoond met de Uniper visie Energie Hub West en de daar uit volgende projecten. De MPP3 centrale speelt hierin een grote rol, die niet door een gascentrale kan worden vervangen.
Stijn Santen (directeur CO2-Net BV en adviseur Uniper voor CO2 business development) schreef deze column in samenwerking met Rutger Boere (Manager Quality and Performance, Uniper)
