Interview Eva Klein Schiphorst, directeur transacties en ontwikkeling bij het Rijksvastgoedbedrijf
Hoe spelen bedrijven die veel energie gebruiken in op de energietransitie? Energiepodium sprak met een aantal van deze grootverbruikers. Dit keer met Eva Klein Schiphorst, directeur transacties en ontwikkeling bij het Rijksvastgoedbedrijf. Het RVB ontstond in 2014 uit de fusie van de vastgoedonderdelen van de ministeries van Defensie en Binnenlandse Zaken, waaronder de Rijksgebouwendienst.
Hoeveel energie verbruikt het Rijk?
"De energiebehoefte van het Rijk vertegenwoordigt ongeveer 1% van het nationale elektriciteitsverbruik en 0,1% van het gasverbruik. Totaal heb je het over circa 10 petajoules per jaar, voor het energieverbruik van kantoren en andere rijksgebouwen, zoals detentiecomplexen, monumenten en datacenters. En zo'n 0,7 PJ heeft Rijkswaterstaat nodig voor de verlichting van rijkswegen en bediening van gemalen en bruggen. Het verbruik was lang redelijk constant, maar neemt nu af door energiebesparende maatregelen en doordat we als rijksdienst krimpen, zeker onze kantorenportefeuille."
Hoe zwaar telt bij de inkoop van energie de ontwikkeling van energieprijzen
mee?
"We hebben geen energie intensieve processen. Maar met 13 miljoen vierkante meter vloeroppervlak dat we moeten ventileren, koelen en verwarmen, en met ook veel ICT-voorzieningen, zijn we toch een grootgebruiker. Energie vormt dus een significante kostenpost, jaarlijks ongeveer 200 miljoen euro. Onze inkoopstrategie is gericht op het halen van schaalvoordelen en scherpe inkooptarieven. Op dit moment is Eneco onze energieleverancier. Vanaf 1 januari 2016 blijft dit zo voor warmte en kleinverbruik gas, en levert E.On elektriciteit en grootverbruik gas."
Hoe
gaat het RVB om met de pieken en dalen in het energieverbruik?
"We
hebben zoals gezegd geen echte energie intensieve processen met grote
schommelingen. Maar uiteraard schommelt ons verbruik door de dag en het jaar
heen wel wat, maar niet veel. Bovendien sluiten we bij onze collectieve inkoop
van energie zogenoemde mantelovereenkomsten af. Daarbij spreken we een
inkoopvolume af voor meerdere panden voor maximaal vier jaar, met een bepaalde
bandbreedte voor het uitmiddelen van eventuele pieken en dalen tussen die
panden."
Wat
doet het RVB aan energiebesparing?
"Met
het rijksbrede programma Groene Technologieën staat energiebesparing en gebruik
van duurzame energie hoog op onze agenda. In 2020 moet 14% van het
energieverbruik duurzaam zijn en in 2023 16%. Wij als Rijksvastgoedorganisatie
willen hier maximaal aan bijdragen. De energieprestatie-eis die we bij
nieuwbouw-projecten hanteren is 35% zwaarder dan de Bouwbesluit-norm. Bij
renovatieprojecten zitten we ook minimaal op die norm."
Wat zijn actuele voorbeelden van zulke ‘groene' projecten?
"De nieuwbouw voor het Nationaal Militair Museum op de voormalige vliegbasis Soesterberg, met ca. 4000 zonnepanelen op de dakconstructie, is onlangs afgerond. Grote projecten die nu lopen, zijn in Utrecht de nieuwbouw voor het RIVM en de verbouwing van de Knoopkazerne tot een modern rijkskantoor. En in Den Haag de renovatie van het voormalige ministerie van VROM tot huisvesting voor verschillende ministeries en diensten. Grote projecten die nog op stapel staan, zijn onder meer de renovatie van het Binnenhof en de herinrichting van het voormalige vliegkamp Valkenburg. Daar willen we een energieneutraal woon-, werk- en recreatiegebied van maken. Het RIVM-ontwerp kreeg als eerste Nederlands publiek-private bouwproject het Breeam-duurzaamheidscertificaat Outstanding, de hoogste score."
Welke vormen van duurzame energieopwekking past het RVB zoal toe?
"We passen op grote schaal zonnepanelen toe. Totaal nu circa 15.000 m2, maar dat zal verder oplopen. Warmte-koude opslag doen we ook steeds meer. En bij de nieuwbouw voor de RIVM en de Penitentiaire Inrichting Zaanstad maken consortia gebruik van windenergie. In beide gevallen gaat het om ook een publiek-private samenwerking. De RVB beheert ook drie windmolens van Defensie, in Coevorden. Een mooi project is ook EnergieRijk Den Haag. Daarin onderzoeken we samen met die stad en de markt hoe we er in het centrum een goedkope, betrouwbare en schone energievoorziening kunnen ontwikkelen voor gebouwen van gemeente en rijksoverheid. Denk aan de integratie van de bestaande warmte-koudeopslag systemen, het gebruik van het stadsverwarmingsnet voor energie-uitwisseling tussen gebouwen en aan de inzet van decentrale technieken, zoals energieopwekking met aardwarmte en zonnepanelen."
Voor het antwoord op de vraag wat Rijkswaterstaat aan verduurzaming doet, verwijst Eva Klein Schiphorst naar die rijksdienst zelf.
Voor de verlichting van rijkswegen onderzoekt RWS de toepassing van LED-verlichting, legt Johan Roelandschap van deze rijksdienst uit. De tussen 2010 en 2012 gerenoveerde Vlaketunnel in Zuid-Beveland is de eerste tunnel ter wereld die volledig voorzien is van LED-verlichting. Een paar andere tunnels en wegtrajecten hebben inmiddels ook Led-verlichting. Deze verbruikt de helft minder stroom. Wel is dat gelijkstroom, wat betekent dat toepassing van LED-verlichting aanpassing vergt van het net, met dus extra kosten. Doelstelling van RWS voor 2020 is een besparing van 25% kilowattuur ten opzichte van 2009, zo blijkt uit het Programma Energie van de dienst. Deze onderzoekt ook de mogelijkheden voor de toepassing van duurzame brandstoffen.