"Ze wachten echter tot de technologie voor raffinage van mest op de markt is, voordat ze biogas gaan produceren", aldus Carlijn Lahaye van afvalverwerker Attero.
Attero werkt rond Wijster samen met boeren die biogas willen produceren. Eén van hun motieven om dat te doen, is het verwerken van hun mest. Hoe vergaat ze dat?
"Een deel van de veehouders produceert biogas uit enkel mest. Deze mono-mestvergisting is echter een relatief duur proces en resulteert vaak in weinig biogas. Voor co-mestvergisting, waarbij je mest met een andere grondstof, zoals maïs, vergist, is tegenwoordig nog weinig belangstelling. De prijzen van co-producten schommelen sterk. Bovendien houdt een boer na co-mestvergisting meer mest over dan hij voor vergisting had."
Volgens Lahaye zoeken veel veehouders om die reden naar een andere manier om van hun mest af te komen. Zij zetten hun hoop op de raffinage van mest. Met dat proces zetten ze mest om in vier afzetbare producten: twee vloeibare kunstmestvervangers, compost en biogas. De technologie voor mestraffinage is echter nog niet op de markt.
"Als binnenkort het melkquotum voor boeren verdwijnt, zullen veehouders meer melk produceren. Dat leidt tot meer mest, terwijl er in veel gebieden al een mestoverschot is. Als de raffinagetechnologie op de markt komt, is dat een manier om de hoeveelheid mest te verminderen. Boeren staan klaar om biogas te produceren. Ze hebben zich er op voorbereid, bijvoorbeeld door hun nieuwe stal zo te bouwen, dat een installatie er straks goed naast past. Maar ze wachten op de raffinagetechnologie, voor ze biogas gaan produceren."
Een paar jaar geleden streefden de groengassector, kennisinstituten als TNO en ECN en de overheid naar een vervanging van 8 tot 12 procent aardgas door groen gas in 2020, als deel van de energietransitie. Denkt u dat we dat aandeel halen?
"8 procent is erg ambitieus. Bij dat aandeel ging men uit van een groot aandeel vergassing van biomassa, maar die techniek ontwikkelt zich langzamer dan gehoopt. Daarnaast is de voorraad biomassa in Nederland beperkt en is de vraag of het haalbaar en wenselijk is om grootschalig biomassa te importeren voor vergisting. De groengas-activiteiten van Attero zullen vooral groeien als andere partijen biomassa inbrengen. Veel vergisters bijbouwen heeft geen zin, want op een gegeven moment is de biomassa op. Mijn prognose is dus minder optimistisch. Ik schat het aandeel in 2020 eerder op een half tot één procent. Maar dat is nog steeds een behoorlijk volume als je bedenkt hoeveel aardgas we in Nederland verbruiken."
Hoe winstgevend is de productie van groen gas voor Attero?
"Groen gas maken is duurder dan aardgas winnen. We krijgen SDE+-subsidie, om dat verschil te dekken. De overheid heeft berekend wat ondernemers ongeveer nodig hebben om groen gas te kunnen produceren en dat hebben zij vrij strak gedaan. Terecht, want het gaat om belastinggeld en daarvan moet de overheid niet meer uitkeren dan nodig. Dus de business cases werken met erg kleine winstmarges. Er moet niet te veel tegen zitten."
Welke problemen komt u zoal tegen?
"De SDE+-vergoeding die een ondernemer krijgt, staat voor een periode van twaalf jaar vast. Terwijl het subsidiebedrag gelijk blijft, stijgen echter vaak de productiekosten. Bedrijven houden daar van tevoren zoveel mogelijk rekening mee, maar niet alle kosten zijn te voorzien. Daarnaast is de vaste subsidie voor nieuwe aanvragers de afgelopen jaren wel gestegen. Het vaste bedrag dat de ene ondernemer vanaf 2010 kreeg, is dus lager dan het bedrag dat een andere vanaf 2013 kreeg. Dat haalt de business case van de eerste ondernemer onderuit."
Attero werkt ook samen met transportondernemers. Eén van hen, Fred Schouten, was tegenover Energiepodium erg optimistisch was over de kansen van vloeibaar gas als voertuigbrandstof. Hoe kijkt u daarnaar?
"Ik denk dat vrachtwagens in 2050 op LNG zullen rijden. Minder op bio-LNG, door de beperkte voorraad biomassa. Misschien kunnen personenauto's tegen die tijd ook wel op LNG rijden. De brandstof zal in ieder geval een groot aandeel hebben. Er is in de wereld heel veel LNG. Dat gaat nu weinig naar Europa, maar ik neem aan dat in 2050 Slochteren bijna leeg is. Daarnaast zullen personenauto's en busjes ook op CNG rijden. En er zullen vast accu's op de markt komen met een bereik van 800 kilometer. Het zou mooi zijn als we in 2050 kunnen kiezen uit CNG en elektriciteit, in plaats van uit benzine en diesel."