Column Jos Cozijnsen: "De CO2-marktprijs moet je vrijlaten!"
Vorige week vond de jaarlijkse internationale CO2-handel conferentie van Argus plaats in Amsterdam. Een van de key notes was voor Ian Duncan. De Britse conservatief rapporteert in het Europees Parlement voor de ECR-fractie (Europese Conservatieven en Hervormers) over de hervorming van het emissiehandelssysteem ETS. Hij gaat proberen een compromisstandpunt te vinden voor de hervormingsvoorstellen van de Europese Commissie. Het rapport is in de zomer klaar; dan komen er in september amendementen en in februari 2017 kan er plenair worden gestemd.
Duncan wond er in Amsterdam geen doekjes om; hij wil proberen het ETS weer leven in te blazen maar zei dat het EP het voorstel alleen maar slechter kan maken of afschieten. Het parlement kan geen nieuwe dingen voorstellen. En de Eurcommissaris Miguel Arias Cañete liet de Europese Milieuministers afgelopen vrijdag weten dat er aan het maatregelenpakket voor 2030 niets hoeft te veranderen om aan het Parijs Klimaatakkoord te voldoen. Dus daar hoeven we voorlopig geen echte aanscherping van het ETS te verwachten.
De Europese Commissie heeft een aantal voorstellen gedaan:
-Vanaf 2020 is er jaarlijks 2,20% minder emissierechten beschikbaar; dat is een aanscherping ;want tot 2020 neemt het budget jaarlijks 1,74% af.
-Er moeten minder industriële sectoren onder de ‘carbon leakage' bescherming komen te vallen. Carbon Leakage betekent dat de EU wil voorkomen dat industrie van lidstaten vertrekt naar gebieden in de wereld met minder stringente of helemaal geen CO2-eisen. Nu geniet in de EU meer dan 90% van de sectoren van deze bescherming. Maar Brussel wil dat beperken tot sectoren die echt concurrentierisico lopen (een beperking van minstens 10%). Verder moet de efficiency-benchmark, op grond waarvan de gratis rechten worden toegewezen aan de bedrijven, regelmatig worden aangescherpt. En er moet meer naar de actuele productie van een bedrijf worden gekeken worden, met minder rechten bij minder productie als stelregel.
-Een deel van het huidige overschot aan emissierechten wordt vernietigd; een kleiner deel wordt geveild, waarbij de opbrengst gaat naar een Innovatie- en Moderniseringsfonds en het Solidariteitsmechanisme. Vanaf 2020 wordt nieuw overschot gestort in de Markt Stabiliteitsreserve en dus niet geveild.
Weinig ruimte
De totale schaarse op de CO2-markt neemt door de maatregelen weliswaar af, maar het is nog niet ambitieus genoeg. Bij de industrie is weinig te halen. Die verzet zich tegen allerlei details in het voorstel, vooral tegen aanscherping van de benchmark en verkleinen van de carbon leakage lijst. En dan de energiesector: een ambitieuzere aanpak voor die sector vereist aanscherping van de Marktreserve, zodat meer rechten ut de markt worden gehaald en niet terugkomen. En als lidstaten extra maatregelen nemen (zoals het sluiten van kolencentrales), zou er minder geveild moeten worden uit de Marktreserve. Daar verzette de Commissie zich tegen op de conferentie, bij monde van topambtenaar Peter Zapfel: "Laten we eerst maar wat ervaring opdoen met de Marktreserve, alvorens het aan te scherpen". Dus als landen als Duitsland en Nederland bovenop de CO2-doelen kolencentrales willen sluiten, moeten ze zelf bij EU gaan pleiten voor een correctie van het aantal daarna te veilen emissierechten. Voor dit punt moet een aantal Noord-Europese Lidstaten zich nog hard maken.
Bodemgrens voor de veiling van emissierechten?
Er komt steeds meer steun voor een bodemprijs voor de veiling van emissierechten: rond de helft van de emissierechten wordt geveild; de energiebedrijven krijgen geen gratis emissierechten meer. Daar zitten diverse voordelen aan:
-De Europese Commissie kan zo'n bodemprijs voor de veiling hanteren op grond van de huidige Veilingverordening: de emissiehandelsrichtlijn hoeft daar voor niet te worden aangepast.
-De energiesector steunt dit; die hebben al eerder gevraagd om een gestaag stijgende CO2-prijs.
-De industrie houdt de gratis emissierechten en voor hen blijft de marktprijs gelden. Door de veilingprijs (20-30 euro per ton) is er voor de industrie de prikkel om met CO2-maatreglen op bedrijven emissierechten beschikbaar te maken en deze net onder de veilingprijs te verkopen.
De Nederlandse Bank pleitte vorige week ook voor bodemprijs voor CO2. De bank gaf niet concreet aan hoe dat zou moeten. Waarschijnlijk bedoelt ze een veilingprijs; de CO2-marktprijs moet je vrijlaten!