Pence hield Merkel voor dat Amerika geen garantie voor de verdediging tegen Rusland kan geven als Europa zich steeds afhankelijker maakt van Russisch gas. Volgens Merkel hebben Europese landen het recht zich met betrekking tot de gasvoorziening van meerdere leveranciers afhankelijk te maken, met inbegrip van Rusland. Ze wees op de Jamalpijpleiding waarmee Siberisch gas via Wit-Rusland naar Europa wordt getransporteerd. Volgens haar zal deze pijpleiding echt niet onder Amerikaanse druk worden afgeschakeld.
Merkel kreeg overigens indirecte steun van de Europese Unie door de aanvaarding van de nieuwe gasrichtlijn die stelt dat pijpleidingen van buiten de EU moeten voldoen aan de Europese regels over het gebruik ervan. Pijpleidingen van buiten, dus ook Nord Stream 2, moeten nu ook door andere aanbieders kunnen worden gebruikt. Door de nieuwe afspraken houden de EU-lidstaten meer invloed op de leidingen en de vraag wie het gas erdoor pompt. Moskou was uiteraard niet erg ingenomen met deze nieuwe richtlijn.
Dat moet ook voor president Trump gelden. Want door deze nieuwe gasrichtlijn kan Nord Stream 2 worden afgebouwd en vindt de Verenigde Staten een meer verenigde EU tegenover zich. Daardoor wordt het voor Amerika lastiger om grote hoeveelheden LNG als alternatief voor het wegvallen van de pijpleiding onze kant op te verschepen. Voor Trump is dat een fikse tegenvaller.
Die LNG speelt ook in het binnenlandse debat in de Verenigde Staten een grote rol. Door de schalierevolutie, die veel ingrijpender uitpakte dan zelfs de voorstanders veronderstelden, is de Verenigde Staten een van de belangrijkste gasexporteurs van de wereld geworden. Er zit voldoende in de grond om dit nog decennia vol te houden. Tegelijkertijd woedt een debat over de Green New Deal.
Echter, de hele hype rond het plan van de democratische afgevaardigde Alexandria Ocasio-Cortez (NY) en de democratische senator Edward J. Markey (Massachusetts) dat een tien jaar durende ‘mobilisatie’ eist om CO2-reducties door te voeren, geeft goed aan dat ook in Amerika het tij aan het keren is. Het doel was om al in 2030 te komen tot een 100 procent duurzame energievoorziening. Dat vereist de complete verbouw van de Amerikaanse elektriciteitsvoorziening en het transportsysteem. Auto’s moeten elektrisch gaan rijden en er moeten hogesnelheidstreinen gaan rijden.
“Strijd om vergroening barst nu echt los”
Trump was er als de kippen bij om het plan af te doen als een werkstuk van een incompetente middelbare schoolleerling en waarschuwde dat mensen dan niet langer mogen vliegen. Of het plan haalbaar is en wat de kosten zijn, was niet duidelijk, maar zeker is dat net als in Nederland de strijd om vergroening nu pas echt is losgebarsten.
De dynamiek is in Amerika niet veel anders dan in Nederland. Want aan beide zijden van de Oceaan leveren ideeën over de complete verbouw van de energievoorziening veel weerstand op. De republikeinen wilden het plan in stemming brengen om duidelijk te maken dat de democraten een stel geradicaliseerde socialisten zijn die met belachelijke plannen het land ten gronde willen richten, terwijl klimaatverandering helemaal niet bewezen zou zijn. Op die manier hopen ze democraten in aanloop naar de volgende presidentsverkiezingen dwars te kunnen zitten. In Nederland kantten sommige politici zich in soortgelijke bewoorden tegen de uitvoering van het energieakkoord. FvD voorman Baudet noemde het een ‘krankzinnig’ op niks gebaseerd plan dat 1000 miljard euro zou gaan kosten en burgers tot de bedelstaf zou dwingen.
Dit soort discussies doen mij denken aan het luddisme van het begin van de negentiende eeuw. Toen verzette een bont gezelschap zich tegen de mechanisatie en technologische vooruitgang die met de industriële revolutie op gang kwam. Als de voortekenen ons niet bedriegen dan staat deze vergelijking over vijftig jaar in de geschiedenisboekjes. Als dat zo is, zal de strijd van Trump en Pence tegen Nord Stream 2 als een van de naweeën van het oude fossiele tijdperk worden gezien en de Green New Deal en het energieakkoord als de voorboden van een nieuw tijdperk.