Buiten deze landen veroorzaakte het incident weinig ophef. Beide landen worden geregeerd door pro-Poetinpolitici die zich buiten de consensus van de Europese Unie hebben geplaatst.
Vanaf de Russische agressie tegen Oekraïne in februari 2022 heeft de EU besloten om geleidelijk de olie- en gaskraan dicht te draaien. Uitzonderingen werden gemaakt voor landen die via pijpleidingen over land hun olie geleverd kregen. Voor Hongarije geldt zelfs een semipermanente uitzondering zolang er geen goed alternatief is. Met de ontwikkeling daarvan maakt dat land geen haast.
De Oekraïense president Zelenski heeft duidelijk gemaakt dat het lot van de pijpleiding afhankelijk is van het gedrag van premier Orban. De olie-inkomsten spekken de kas van Poetin waardoor Hongarije en Slowakije meebetalen aan de vernietiging van Oekraïne. Dat Oekraïne daar niet blij mee is, spreekt voor zich.
Zelenski liet bovendien doorschemeren dat de aanval met drones en raketten op de pijpleiding ook een represaille is voor Orban’s obstructie in verband met de toetreding van zijn land tot de EU.
De boosheid liep zo hoog op dat Hongaarse politici betoogden dat de aanval op de pijpleiding een aanval op Hongarije was. Slowaakse politici vonden dat de olie-importen een nationaal belang waren. Geen wonder dat beide landen van de EU eisen dat deze actie onderneemt. De ministers van buitenlandse zaken van beide landen eisen van Brussel dat ze Zelenski onder druk zou zetten om de aanvallen te staken.
“Hongarije en Slowakije zijn overgeleverd aan Zelenski die er niet voor terugdeinst de olietoevoer aan te vallen, terwijl de EU dat stiekem wel best vindt”
Maar de Europese Commissie gaf geen krimp. Het antwoord was dat beide landen voor 90 dagen aan reserves hadden en dat er dus niets was om je druk over te maken. Ik vermoed dat in Brussel stiekem werd genoten van de Hongaarse en Slowaakse woede. De Hongaren dachten eind 2024 via het Hongaarse energiebedrijf MOL Group de leveringen te hebben veiliggesteld. Maar er klonk toen al kritiek.
Formeel werd Hongarije de eigenaar van de Russische olie vanaf de Belarussische grens, terwijl ook doorvoerovereenkomsten werden gesloten. Het leek toen meer op een truc om tot in de oneindigheid in overeenstemming met de Europese regels olie uit het bevriende Rusland te kunnen halen. Nu is er weliswaar nieuwe EU-regulering om de import uit Rusland van fossiele brandstoffen verder terug te brengen, maar die regeling treft voorlopig Hongarije en Slowakije niet. Dat is geen garantie dat de olie blijft stromen, ook al zijn er alternatieven via Servië.
Beide landen wisten na de bombardementen de toevoer van olie snel op gang te brengen, maar ze zijn niet uit de gevarenzone. Ze zijn overgeleverd aan Zelenski die er niet voor terugdeinst de olietoevoer aan te vallen, terwijl de EU dat stiekem wel best vindt. En zo wordt olie steeds meer een politiek pressiemiddel om de Hongaarse leider Orban en de Slowaakse leider Fico te straffen voor hun pro-Poetin beleid.