Bert Tieben: Het is onwaarschijnlijk dat de vrijage van Dijkhoff en Buma met kernenergie energiebedrijven zal verleiden om met concrete plannen te komen
Er was slechts één cabaretier voor nodig om het energiedebat van nieuwe brandstof te voorzien. Arjan Lubach stookte het klimaatvuurtje nog eens op met zijn pleidooi voor het bouwen van nieuwe kerncentrales. CO2-vrije energie! Waar wachten we nog op? Morgen de spade de grond in.
De oproep van Lubach resoneerde prettig bij de politieke partijen die traditioneel pro-kernenergie zijn, VVD en CDA. Minister Wiebes reageerde droogjes dat er thans geen "business case" is voor een kerncentrale. Ofwel: het kan gewoon. Maar er is geen partij die zijn centen in een kerncentrale stopt. Daar zijn goede redenen voor.
De belangrijkste verklaring voor het "ontbreken van een business case" is minister Wiebes zelf. Of beter: zijn beroepsgenoten. Niets zo wispelturig als de politiek. Wat het ene moment een favoriet speeltje is, kan het volgende moment een taboe zijn. Dat speelt ook kernenergie parten.
In 2006 ontstond weer eens een gunstig klimaat voor kernenergie. Energie Centrum Nederland (ECN) concludeerde in een "optiedocument" dat kernenergie maatschappelijk gezien een van de goedkoopste technologieën was om CO2 te vermijden. In 2008 ging de Sociaal-Economische Raad op een "fact finding" missie om het belang van kernenergie als een goedkope en CO2-arme technologie voor het voetlicht te brengen. Voor de SER was het van belang dat de stroom in Nederland relatief duur was door de dominantie van het aardgas. Andere landen profiteerden van goedkope kolen of hadden kernergie. We keken er verlekkerd naar.
“Leg je kiezers maar eens uit dat ze straks nog meer geld kwijt zijn aan kernenergie dan aan die windmolens op de Noordzee”
Langzaam werden de geesten rijp voor een nieuwe kerncentrale. Tot die fatale dag waarop de kernramp van Fukushima plaatsvond: 11 maart 2011. Duitsland verklaarde kernenergie vrijwel onmiddellijk taboe en startte de Atomausstieg. In Nederland konden de plannen voor een kerncentrale weer de kast in.
Mogelijk is het tij voor kernenergie nu aan het keren. Het is echter onwaarschijnlijk dat de recente vrijage van Dijkhoff en Buma met kernenergie energiebedrijven zal verleiden om met concrete plannen te komen. Welk bedrijf moet deze handschoen oppakken? De Duitse energiereuzen RWE en EON zitten nog in hun maag met twee nieuwe kolencentrales gebouwd op Nederlandse bodem. Heel politiek Den Haag was in 2006 voorstander van kolenelektriciteit vanwege het voordeel van goedkope stroom voor de industrie. Vier jaar na opening moeten ze weer dicht. Ik denk niet dat de Duitsers nogmaals zo'n miljardenplan in Nederland gaan uitvoeren.
Wellicht hebben de Fransen belangstelling? EDF bouwt een 3200MW kerncentrale bij Hinkley Point in Engeland, een investering van zo'n 20 miljard pond. Dat doen de Fransen niet voor niks. Ze hebben een gegarandeerde prijs bedongen voor de afname van stroom voor de eerste 35 jaar dat de centrale operabel is. Deze garantieprijs is met 90 pond/MWh het dubbele van de gemiddelde stroomprijs in Engeland in de afgelopen 5 jaar. Consumenten zullen straks de lasten dragen van deze investering.
Ik vermoed dat zelfs Dijkhoff en Buma zich niet gaan wagen aan een dergelijk wurgcontract. Leg je kiezers maar eens uit dat ze straks nog meer geld kwijt zijn aan kernenergie dan aan die windmolens op de Noordzee. Onhaalbaar. Die kerncentrale komt er niet. Nu niet en ook straks niet als de politieke barometer weer eens op nucleair staat.
Bert Tieben is methodoloog en expert energie & duurzaamheid bij SEO Economisch Onderzoek