Van warmte- naar energieprogramma's? 

Van warmte- naar energieprogramma's? 

Pieter Boot ziet dat in de huidige fase van de energietransitie een duidelijk signaal van de overheid wordt verwacht. “Bij ‘overheid’ denken we doorgaans aan het Rijk, maar er zijn er meer. Gemeenten zijn gevraagd in 2026 met een Warmteprogramma te komen, waarbij vele ervoor kiezen dit jaar al een concept te maken. Dit wordt een belangrijk document, dat veel mensen direct aangaat.”

Een beter milieu én behoud van industrie begint bij Europese consumenten

In 1990 startte de campagne “een beter milieu begint bij jezelf”. Na heel wat kritiek werd dat vanaf 2000 vooral een beter milieu begint bij bedrijven, aldus IJmert Muilwijk. “In 2025 zien we de industrie worstelen. Europese bedrijven moeten terecht verduurzamen, maar de consument heeft daartoe geen verplichting en kan grijze producten via Alibaba blijven kopen. Het is tijd voor een slimme combinatie van “jezelf” en bedrijven. Dat kan door de vraag naar duurzame producten te verplichten. Door deze vraagcreatie wordt verduurzamen een aantrekkelijk businessmodel. Bijkomend voordeel is dat in een onzekere wereld ook gestuurd kan worden op welke productie we écht in Europa willen houden.”

Elektriciteit tussen hamer en aambeeld

Volgens investeerders is een sluitende business case voor offshore windparken onmogelijk, stelt Martien Visser. “Ze willen weer subsidie. Evenzo willen investeerders in wind op land en zon-PV voortzetting van de SDE, terwijl in Klimaatakkoord was afgesproken daarmee in 2026 te stoppen. De ontwikkeling van zon-PV op woningdaken is ingestort na het einde van de salderingsregeling. Eigenaren van gascentrales willen een capaciteitsmarkt, waarbij zij een vergoeding krijgen, noem het subsidie, bovenop de opbrengst van verkochte stroom. Kommer en kwel dus in elektriciteitsproductieland. De baten wegen niet op tegen de kosten.”

De Keeling-curve noopt tot CO2-afvang en -opslag

Al in de jaren ’90 zag Jan Paul van Soest boeiende discussies plaatsvinden over Carbon Capture and Storage (CCS), inclusief moderniteiten als stakeholderraadplegingen en sociaalwetenschappelijk onderzoek naar de percepties van deze technologie. “Het beeld was in grote lijnen: we hebben een breed scala aan opties nodig, waaronder onvermijdelijk ook CO2-afvang en -opslag. Vooruitziende ambtenaren op het toenmalige ministerie van VROM promootten ook onderzoek en ontwikkeling van CCS, en de weerstanden waren gering. Begin deze eeuw kwam het idee van ‘schoon fossiel’ in zwang: fossiele brandstoffen waar de koolstof uit kon worden gesloopt en in lege gasvelden of in aquifers zou kunnen worden opgeslagen.”

Van Poetin verlost, maar Trump op de stoep

We zijn, volgens Rob de Wijk, goed geslaagd in het verminderen van onze kwetsbaarheid van Rusland. “Dat ik ooit nog eens zou pleiten om hetzelfde te doen met Amerika verbijstert mijzelf ook.”

Insetting als efficiënte manier om klimaatdoelen in de eigen keten te behalen

Het valt Jos Cozijnsen op dat een nieuwe klimaatstrategie steeds meer terrein wint bij Nederlandse bedrijven om hun klimaatdoelen te halen: insetting. “Dat betekent het compenseren of verminderen van de CO₂-uitstoot binnen de eigen waardeketen van een bedrijf. Dat is in plaats van externe reducties, zoals bij offsetting: daarbij vindt de compensatie of reductie buiten de eigen keten plaats, bijvoorbeeld via boomaanplant of herstel van mangrovebos elders. Bij insetting wordt er extra waarde aan de eigen keten toegevoegd. Bedrijven als IKEA, Nestle, Friesland Campina, Pepsico en Arla zijn met insetting bezig. Mondiale steun tegen tropische ontbossing en voor mangrovebescherming blijft natuurlijk belangrijk. Maar om de eigen reducties te behalen blijft men steeds vaker dichter bij huis.

Friese doorpakkers in Garyp

Olivier van Bekkum van Energiepodium bezoekt het Enerzjyhûs in Garyp. Dit dorp in Friesland wil van het gas af. Met projectleider Jacob Miedema en inwoner Thom Hummel verkent Energiepodium Garyp.

Tijdens de wandeling lopen we binnen bij het Enerzjyhûs, de gasloze buurtsuper en het huis dat wordt verbouwd. Het pand uit 1930 moet straks gasloos worden bewoond. Zonder het Enerzjyhûs en de achterliggende energiecoöperatie zou de transitie minder soepel verlopen in Garyp. Olivier gaat in gesprek met projectleider Jacob Miedema en inwoner Thom Hummel.

De ontdekking die mijn wens om schoon te rijden bedreigt

Onlangs ontdekte Matthijs Meijer van Putten iets wat zijn wens om schoon te rijden bedreigt. “Ik had er nooit bij stilgestaan, het verborg zich achter geldbedragen, krassen in de lak en autoritten door krappe straatjes.”

Problemen industrie zijn geen ongelukje, maar bewust beleid

De problemen waarin de energie-intensieve industrie zit, zijn geen ongelukje volgens Remco de Boer. “Integendeel. Ze zijn het gevolg van bewust energie- en klimaatbeleid dat de afgelopen pakweg tien jaar is ontwikkeld en ingevoerd. Vooral de eenzijdige focus op klimaatdoelen, breekt Nederland op. Laat het kabinet op z’n minst ook andere doelen formuleren en die even fanatiek gaan najagen.”

Denker der Nederlanden mag nog wat verder denken

David van Reybrouck, de nieuwe Denker der Nederlanden ziet democratische vernieuwing – zoals burgerberaden - als een voorwaarde voor een goed klimaatbeleid, aldus Sible Schöne. "In een interview in de NRC van 21 maart naar aanleiding van zijn uitverkiezing stelt hij dat de enige keuzes die je nu hebt over life-style gaan: hoeveel biefstukken eet je per week, hoe reis je, welke kleren koop je. De grote planetaire uitdaging wordt in zijn ogen herleid tot hyperindividuele shoppingkeuzes. Wij nemen elkaar de maat over onze individuele voetafdruk, schrijft hij, en ondertussen pompt de oliesector rustig door."

Realisme in klimaatbeleid is geen vrijbrief voor uitstel verduurzaming van de industrie

Michèlle Prins vindt dat de politiek, met het pakket aan subsidies, normering en beprijzing, de instrumenten voorhanden heeft om de industrie te transformeren naar een duurzame industrie die past in ons land: een toekomstbestendige industrie. “Dit beleid versterken is nodig om de klimaatdoelen te halen. Klimaatbeleid afzwakken zal Nederland uiteindelijk duur komen te staan.”

Een staatsbedrijf voor kernenergie? Laten we nog eens nadenken 

Volgens Pieter Boot is het opmerkelijk dat het ministerie van Klimaat en Groene Groei wel een projectdirectie heeft die de kerncentrales tot stand moet brengen, en geen voor de veel omvangrijkere windenergie. “Als leden van de Tweede Kamer de bouw van een kerncentrale belangrijker vinden dan een betrouwbaar en zo goedkoop mogelijk energiesysteem is dat hun goed recht.  Maar beter is het nu eerst goed door te nemen wat er nodig is om zo'n energiesysteem tot stand te brengen en wat in de volle breedte de beste overheidsrol daarbij is. Misschien leidt dat tot meer aandacht voor staatsdeelnemingen: in infrastructuur, waar het niet anders kan bij het aanbod, of zelfs bij de energievraag. Gelukkig denkt de Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur hierover na. Laten we eerst dat bredere debat voeren voordat we tot de Staatskerncentrale beslissen.”