Lot van Hooijdonk: Na het vervallen van de aansluitplicht voor nieuwbouw, zou vervanging door een warmterecht voor alle bouw een volgende stap moeten zijn
De rookpluimen van de vele fabrieken in het Europa van de Industriële Revolutie zijn tegenwoordig alleen nog in films te zien, en gelukkig maar. Arbeiders leidden een zwaar en ongezond leven, dat meestal kort duurde. De smog van de fabrieken hing permanent boven de steden, en drong ook in de weekenden door tot de longen van de arbeiders. Onder de rook van de gasfabriek in het Utrechtse Griftpark kon je de witte was niet buiten hangen. Uit de dikke bewolking kwam zure regen die het landschap verder verschraalde.
Het lijkt nu niet meer dan logisch dat overheden daarop normen stelden aan de uitstoot van fabrieken, waarmee de lucht langzaam opklaarde. De fabrieken bleken ook met minder uitstoot nog uitstekend te functioneren, terwijl hun werknemers een beter leven hadden. Achteraf een duidelijke win-win situatie, maar vooraf iets dat fel werd bevochten door de fabrikanten die het belang nog wel inzagen, maar moesten investeren en vermindering van hun inkomsten vreesden.
Iets vergelijkbaars is aan de hand met de energietransitie: iedereen snapt het belang ervan, maar concrete acties om daadwerkelijk het aardgas af te sluiten of duurzame energiebronnen aan te leggen komen maar moeizaam van de grond. De lobby van de huidige energieleveranciers speelt hierin mee, maar de hoofdoorzaak lijkt de angst voor verplichtingen te zijn. Zonder normering zal de energietransitie niet van de grond komen. De overheid is aan zet om striktere eisen te stellen, waardoor iedereen wel in actie zal moeten komen.
“Het is geen optie om op gas te blijven verwarmen, en zeker niet tegen deze lage prijs”
We moeten de lat hoog leggen en eisen dat woningen energieneutraal zijn en zijn aangesloten op een duurzame energiebron. Dat kost tijd en vraagt forse investeringen in de energie-infrastructuur en isolatie van woningen. Die investeringen, die in de jaren erna moeten worden terugverdiend, dragen tegelijkertijd bij een gezonde toekomst van de aarde.
Gas is nu heel goedkoop, maar het gaat duurder worden. De kosten die nu berekend worden gaan uit van die lage gasprijs, waardoor de kosten hoger lijken dan ze in werkelijkheid zullen zijn. Het gas raakt op. Het is geen optie om op gas te blijven verwarmen, en zeker niet tegen deze lage prijs.
Een ander punt is de huidige wettelijke verplichting voor energieleveranciers om gas te leveren als een bewoner hierom vraagt. Na het vervallen van de aansluitplicht voor nieuwbouw, zou vervanging door een warmterecht voor alle bouw een volgende stap moeten zijn die de transitie mogelijk maakt. Hiermee heeft een bewoner geen recht op gas, maar op warmte - hoe deze dan ook is opgewekt.
Lot van Hooijdonk is
wethouder duurzaamheid, mobiliteit en milieu voor GroenLinks in de gemeente
Utrecht. Op Twitter is ze te volgen via @lotvanhooijdonk.