Frank van den Heuvel over dat het bij het Klimaatakkoord vooral draait om draagvlak, wat de uitdragers van het akkoord parten kan gaan spelen
Het is voer voor Privé en RTL Boulevard. Het is geen onderwerp voor een serieus blad of voor een serieuze site. Maar toch is het relevant voor de discussie over klimaat & energie. Kranten en vooral nieuwssites brachten het groots vorige week: ‘Voorzitter Klimaatakkoord Nijpels had een verhouding met TV-ster Linda de Mol'. Nijpels had dit geheimpje zelf onthuld in een interview. Dit heeft helemaal niks met energie, milieu of het Klimaatakkoord te maken, maar toch...
Linda de Mol ontkende de liefdesverhouding meteen en zei dat ze op jonge leeftijd één keer uit eten was geweest met Ed Nijpels, toen fractievoorzitter van de VVD. En dan gebeurt er iets interessants. Columnisten, journalisten en anderen gaan schrijven. Wie van beide vertelt het correcte verhaal? In de publieke opinie wordt Linda de Mol eerder geloofd dan Nijpels. Natuurlijk, misschien wordt de vrouw hier eerder geloofd dan de man, maar het ligt breder. We zien in meer situaties dat opinion leaders, zoals De Mol, meer geloofwaardigheid hebben dan vertegenwoordigers van instituten en officiële instanties.
De BN-er als wijze commentator? Het is een groter probleem. Politici, bankiers, CEO's, vertegenwoordigers van colleges hebben het lastig. Linda de Mol is een TV-held. Vertrouwd als presentatrice, actrice en quizmaster. Ze is iedere week enkele keren op de buis, ze is deel van ons leven; ze hoort er bij. Ze is de royalty van het volk. Het gedraai en ontkennen daarna door Nijpels, wat het grote publiek al te vaak ziet, helpt dan ook niet. Gooise vrouwen worden als betrouwbaarder gezien dan Haagse mannen.
Dit nieuws van de week deed me denken aan een citaat dat ik jaren geleden las in de Financial Times: "Het is veel makkelijker valse Rembrandts aan iemand te verkopen die gelooft dat ze echt zijn, dan echte Rembrandts aan iemand die vermoedt dat ze vals zijn". Dit betoogde de Amerikaanse columnist John Kay in de FT. Hij deed deze uitspraak in het kader van marketing, koopgedrag & prijszetting bij consumenten.
“Moet Linda de Mol nu boegbeeld van de klimaatagenda worden? Neen, dat is ook niet de oplossing”
Ineens begreep ik de uitslag van veel verkiezingen. Dat is het wat er aan de hand is. Populistische politici signaleren uitstekend wat er mis is in de samenleving, mobiliseren de onvrede en ze hebben het vertrouwen van de kiezers. Mensen zijn bereid hun ideeën en oplossingen te 'kopen', want ze denken dat hun 'schilderijen' echt zijn. Andere politieke partijen hebben het moeilijk. Zij hebben de echte Rembrandts in handen en willen deze verkopen. Helaas, de mensen vertrouwen deze politici niet meer en ze denken dat juist zíj de valse schilderijen verkopen. Dan liever de gok bij die betere verkoper, die de volksgunst heeft. Andere partijen hebben moeite om aan te tonen dat de verkochte schilderijen vals zijn.
Terug naar klimaat en de klus van Nijpels c.s. De komende maanden moeten deskundigen, organisaties, politici de Rembrandts van de hoofdlijnen van het Klimaatakkoord uitdragen. Minister Wiebes, klimaat-boegbeeld Nijpels en vele anderen doen dit. En, parafraserend, dit zal een hele klus zijn. Want natuurlijk willen mensen de mooie dure Rembrandts. Natuurlijk willen mensen geïsoleerde huizen, elektrische auto's, passende zonnepanelen en verantwoord geproduceerde stukken vlees en bonen. Iedereen wil wel een Rembrandt of Van Gogh in zijn huis. Maar er niet te veel voor betalen. En dat zei Kay waar het om marketing ging natuurlijk goed: als mensen echt geloven dat sprake is van een Rembrandt en deze is ook nog relatief goedkoop, dan is de keuze snel gemaakt.
En als de verkoper, de aanbieder van duurzame energie-oplossingen een geloofwaardigheidsprobleem heeft, dan wordt het lastig. Hoe echt deze oplossingen ook zijn. Want na de presentatie van de hoofdlijnen van het Klimaatakkoord kwam duidelijk naar voren dat het slechts een beetje over technologie gaat. Het gaat uiteindelijk om draagkracht en draagvlak. Moet Linda de Mol nu boegbeeld van de klimaatagenda worden? Neen, dat is ook niet de oplossing. Wel zou ik zelf graag die column in het blad Linda hebben.
Frank van den Heuvel is werkzaam op het gebied van Public Affairs & Toezicht