Onlangs was ik aanwezig bij de Energiepodium Debate Night in Nieuwspoort. Dat bleek ook voor deze ondernemer een interessante en leerzame avond. In de dagen erna bleven twee opmerkingen hangen. De eerste was dat we het rondom de energietransitie “bijna alleen hebben over allerlei aspecten van de productie, transport, opslag en verbruik van energie. Zelden over energiebesparing. Terwijl we in West-Europa in vergelijking met andere regio’s enorm veel energie gebruiken.” De tweede opmerking kwam van een ander panellid en was dat een van de grootste uitdagingen tijdens de energietransitie is dat “we de burger moeten meekrijgen.” Die energietransitie, ons land onafhankelijker maken van gas uit het buitenland en alle huizen zo snel mogelijk gaan verwarmen met de modernste warmtepompen is een mooi doel. Maar dat kan alleen zonder groepen burgers buiten de boot te laten vallen als ook oude huizen optimaal worden geïsoleerd. Daarom gaat mijn eerste opinieartikel op dit podium daar over.
Vast niet geheel toevallig, woon ik in een van de steden die vorige winter bewoners in wijken met veel oude koopwoningen gratis een warmtefoto van hun gevel aanbood. Zodat je als woningeigenaar kon zien welke isolatiemaatregelen de grootste energiebesparing opleveren. Een prima actie om snel veel burgers te helpen bij woningverduurzaming. Zoals gebruikelijk bij oude huizen viel bij mij nogal op dat het eind vorige eeuw geplaatste grote woonkamerraam met dubbel glas veel warmteverlies veroorzaakte. De begeleidende brief meldde dat de gemeente naast de ISDE-regeling aanvullende subsidie van maximaal 1000 euro bood die (verplicht) werd begeleid door een door hen betaalde adviseur. Oké.
“Om subsidie op energiebesparend glas te krijgen, moet je minimaal 8m2 glas ineens LATEN vervangen”
Uiteraard besloot ik de ruit te gaan vervangen door beter isolerend glas. Ik kende de ISDE-regeling voor woningen al, maar als echte Nederlander las ik hem nogmaals door. En die van de gemeente ook. Ik constateerde dat de overheid isoleren nog steeds belangrijk vindt, maar dat die regelingen de afgelopen jaren niet burgervriendelijker zijn geworden. En dat ik zonder kan.
Sindsdien vraag ik me wel af of je burgers met lagere en middeninkomens (en vaak de minst goed geïsoleerde koopwoningen) meekrijgt met complexe subsidieregelingen. Waarvoor je om ervoor in aanmerking te komen minimaal twee maatregelen voor grote oppervlakten (8m2 bij glas) moet LATEN uitvoeren die samen duizenden euro’s kosten. Wat je dan vaak ineens en meerdere maanden moet voorschieten. Die je - ondanks de enorme krapte op de arbeidsmarkt - niet (deels) zelf mag uitvoeren. En ik hoef vast niet uit te leggen dat villa-eigenaren sneller aan 8m2 glasoppervlak komen, dan eigenaren van een eenkamerappartement.
“ISDE-subsidie op HR-glas vervangen door btw-verlaging naar 0% maakt dat glas voor alle burgers goedkoper”
Als ondernemerscorvee vulde ik de afgelopen 32 jaar meer dan 250 btw-aangiftes in. En zag ik de btw-percentages voor van alles en nog wat meerdere malen veranderen. Omdat dat de overheid beter uitkwam. Als overheid wil je toch dat alle burgers met koopwoningen nog aanwezig enkel en oud dubbel glas zo snel mogelijk vervangen door nieuw HR++ of HR+++-glas? Waarom verlaag je dan de btw daarop niet gewoon van 21% naar 0%? En haal je de subsidie op dat glas die iets meer is, maar een beperkte groep mensen bereikt, niet tegelijk uit de ISDE-regeling voor woningen? Dat maakt het naast veel overzichtelijker voor burgers, ook aantrekkelijker om bij de vervanging van één kapotte ruit daarvoor te kiezen. Het prijsverschil tussen gewoon dubbel glas en HR++-glas ligt immers rond de 20-25%.
Is deze btw verlagen naar 0% net zo simpel als het klinkt? Ja. Een btw-verlaging naar 0% voor ‘hoogrendementsglas’ is veel makkelijker dan voor bijvoorbeeld ‘verse’ groente en fruit. Daarvoor moet worden gebakkeleid of van ver weg geïmporteerde, geschilde, in stukjes gesneden en in plastic bakjes verpakte ‘verse’ ananas er wel of niet bij hoort. Of binnen een paar uur na de oogst in Nederland ingevroren spinazie a la crème. Met alle lobbyisten van voedselverwerkers in Den Haag geen sinecure. Als ik goed heb geteld staan er in de ISDE-‘glaslijst’ 49 bedrijven die samen alle glasproducten maken die onder de huidige subsidieregeling vallen. En die – samen met de Belastingdienst - in hun administratieve systemen binnen een paar uur een aparte productgroep kunnen aanmaken voor juist deze glasproducten. Als ze dat al niet hebben gedaan voor de ISDE. Dan kan daar met een paar klikken 0% btw aan worden gehangen. Net als voor zonnepanelen is gedaan. En net als ook voor bijvoorbeeld de onder de ISDE vallende biobased isolatiematerialen zou kunnen worden gedaan om boeren te helpen rendabel de grondstoffen hiervoor te gaan verbouwen. En voor inductiekookplaten. Verreweg de meest energiezuinige, maar ook de duurste kookplaten.
Nu alleen nog een minister of politieke partij die even laat voorrekenen dat zo’n wijziging per 1-1-2025 en gedurende de looptijd van de ISDE, de schatkist veel meer geld oplevert dan de huidige regeling.
Karen Romme is serieel duurzaam ondernemer, schreef 16 boeken over ondernemen en helpt nu ondernemers en organisaties met het versnellen van de energietransitie