Column John Kerkhoven: "Footprint met factor 10 verminderen vraagt maar vier stappen"
De oplossing voor het schaarsteprobleem komt niet van de banken, overheid of bedrijven, maar in eerste instantie van uzelf.
Onder de titel ‘de Stress Nexus' organiseerde Shell onlangs een business forum over de toenemende schaarste aan energie, zoet water en voedsel. Shell luidt de noodklok met betrekking tot wat ons staat te wachten in de komende decennia. Shell en collega-multinationals kunnen de vraag niet bijhouden doordat energiebronnen en zoetwaterbronnen uitgeput raken of moeilijker zijn te winnen. En ook de toenemende voedselbehoefte, van met name een snel groeiende stedelijke bevolking, die steeds meer vlees eet, wordt problematisch. Het gevolg: een fantastische kans of een drama voor de mensheid.
Maar waar ligt nu de sleutel tot de oplossing? Ligt die bij innovatie vanuit het bedrijfsleven of bij innovatie in de levenstijl van het individu?
Paul Polman, de CEO van Unilever, kwam tijdens het slotdebat van het business forum met de stelling dat met het falen van regeringen en de financiële sector de oplossing moet komen van het bedrijfsleven en de consument. Consumenten moeten minder lang gaan douchen met de shampoo van Unilever en gaan wassen op lage temperatuur met nieuwe wasmiddelen.
Dat helpt natuurlijk allemaal, maar een echte oplossing van het schaarsteprobleem ligt toch bij het individu. Om je footprint zeer drastisch te verlagen (met een factor 10 of meer) hoef je eigenlijk maar vier dingen te veranderen ten opzichte van de gemiddelde levensstijl van je medeburger. Je moet ‘anders' gaan:
- - eten
De keuze of je planten eet of vlees is theoretisch eenvoudig te maken, maar blijkt in de praktijk mentaal en cultureel heel moeilijk voor mensen. De impact op landbouwgronden, energiegebruik en water is groter dan enige andere maatregel die je als persoon snel en zonder extra kosten kunt nemen. - - wonen
De keuze om anders te gaan wonen vraagt enig vertrouwen in jezelf en de toekomst. Want je moet al snel 10 - 20% van de waarde van je woning extra investeren om je huis in de buurt van energieneutraal te krijgen (huis dat over het gehele jaar net zo veel energie gebruikt als het opwekt). - - transporteren
Je kunt zelf beslissen of je veel reist en hoe je reist. Lopen en fietsen is beter dan openbaar vervoer. Openbaar vervoer is beter dan de auto. En lichte en elektrische auto's zijn beter dan zware dieselauto's. - - consumeren
Je beslist zelf wat voor en hoeveel artikelen je koopt en waar je ze gebruikt.
De echte sleutel ligt dan ook helemaal bij onszelf. Blijkbaar moeten we langzaam tot het besef komen, onder invloed van dreigende schaarste, dat het niet de banken zijn die ons krediet geven, dat het niet de overheid is die ons subsidie geeft, dat het niet de bedrijven zijn die ons korting geven, maar dat we zelf moeten beslissen of we willen leven op een manier die in overeenstemming is met wat onze planeet kan dragen.
Natuurlijk is het wel een beetje ‘gedoe' als je als een van de eerste anders leeft dan anderen en soms ben je gewoon te lui, moe of nieuwsgierig om het vol te houden, maar het kan wel.
Een praktijkvoorbeeld. De dag voor het Shell business forum heb ik keurig mijn elektrische auto overdag geladen met stroom uit mijn eigen zonnepanelen op het dak van mijn energiezuinige huis. De heenweg verliep dus qua energie "anders" dan bijna al mijn medeweggebruikers. Aangekomen bij Ahoy kon ik echter geen mogelijkheid tot het laden van batterijen vinden. Op de terugweg reed ik dan ook net als de rest van Nederland op benzine met de range extender van de elektrische auto.
Tijdens de lunch gevraagd om een maaltijd bestaande uit alleen plantjes. Je moest er even op wachten, maar de speciaal klaargemaakte lunch was super.
Na afloop van het forum werd me een goodybag bij de uitgang in de hand gedrukt. Ik had eigenlijk nee moeten zeggen, maar mijn nieuwsgierigheid won het. Nu heb ik thuis een tas met spullen die ik niet nodig heb.
Op de dag van het Shell Business Forum heb ik dus wel ‘anders gewoond' en ‘anders gegeten', maar alleen de heenreis ‘anders gereisd' en door mijn eigen nieuwsgierigheid is ‘anders consumeren' mislukt. Morgen gewoon weer een nieuwe ‘anders' poging. Moet u ook eens doen. Begin bij het begin, ‘alles anders' in een keer kan niet. Maar dat geeft niet, een tocht begint altijd bij de eerste stap.
Volg ons op Twitter: @energiepodium