Met een vriend wandel ik langs de randen van de Grand Canyon, in Arizona, VS. Zwaluwen en buizerds boven ons. Torretjes tussen mijn voeten. En om ons heen uitgestrekte kliffen en steenlagen die miljoenen jaren terug gaan. Schitterende natuur vormt zich traag. En raakt ze beschadigd, dan gaat herstel vaak ook traag. Hoe traag mag dat gaan?
Onlangs schreef ik over het winnen van lithium op de zeebodem bij de Cook-eilanden. Het metaal is zo gewonnen, en kan de energietransitie versnellen. Maar beschadig je daarbij de diepzee, dan kan het herstel meer dan een eeuw duren. Dat is zo lang, ze is pas hersteld als mijn kinderen, die nog niet leven, al dood zijn. Herstel duurt een mensenleven.
“Herstel duurt een kindertijd, geen mensenleven”
Neem echter het kappen van bomen voor huizen. Minder bomen is minder habitat. Architecten vertellen mij dat het achttien jaar duurt voor aangeplante bomen volgroeid genoeg zijn voor houtbouw. Kap je nu bomen voor een huis, en plant je meteen nieuwe, dan zijn die volgroeid als je kinderen uit huis gaan. Herstel duurt een kindertijd, geen mensenleven.
Is dat een acceptabele tijd? Als herstel van natuur hooguit een kinderleven duurt, mogen we de natuur dan beschadigen? Nee, vind ik, toch ook niet. Want we gaan geen hotspot als de Hoge Veluwe of de bossen in Arizona kappen voor huizen. Als we bestaand bos kappen voor hout, schaadt dat de biodiversiteit enorm, zegt een studie. In plaats daarvan kunnen we ook braakliggend land bebossen, wat hout én natuur oplevert.
“Beschadigen we de natuur verder, dan raakt ook een stabiel klimaat uit zicht”
Hetzelfde geldt voor de energietransitie. Als we oplossingen zoeken die de natuur versterken, dan creëren we win-winsituaties. Dat betekent: geen lithium-winning op de zeebodem, zoals zelfs grootafnemers van batterijen bepleiten. Dat is net het punt van de energietransitie: de huidige economie, waaronder de energievoorziening, is te vervuilend. De Aarde warmt op, waartegen biodiversiteit juist buffert. Beschadigen we de natuur verder, dan raakt ook een stabiel klimaat uit zicht.
Dus moet de energietransitie hand in hand gaan met natuurversterking, en is beschadiging eigenlijk niet acceptabel. Want hoe nodig de natuur is, merkte ik ook in Arizona. Het was er bloedheet, wat ook in Nederland vaker kan gebeuren. Je houdt dat niet lang vol. En zijn er bossen, dan vind je daarin heerlijke verkoeling, ook op zo’n hete dag. Dat deden we dan maar, daar aan de rand van de Grand Canyon. Op naar de wijdse bossen.