Chris Bruijnes, Directeur Meer Met Minder: "Ik hoop van harte dat de uitvoering van het Energieakkoord evenveel aandacht krijgt als het fotomoment"
Het Energieakkoord moet een nieuw tijdperk inluiden voor het Nederlandse energiebeleid. Ook als het gaat om de isolatie van woningen, het aandachtsgebied voor Meer Met Minder, waarvan ik directeur ben. Één ding staat als een paal boven water: een nieuw akkoord presenteren is leuker dan een oud akkoord uitvoeren. Met de regelmaat van de klok worden eerdere afspraken weggemoffeld en nieuwe aangegaan. Dit wis-en-vervanggedrag is core business van onderhandelaars die vakkundig steeds weer opnieuw de aandacht weten te verleggen van de harde dagelijkse werkelijkheid van een bestaand akkoord naar de sprankelende beloftes van een nieuw akkoord. De kernvraag is echter of het echt nodig is de bestaande afspraken rond energiebesparing in de bestaande voorraad uit 2008 te wissen en te vervangen. Waren die niet goed dan? De redactie van Energiepodium vroeg mij om een korte analyse in retroperspectief.
De afspraken van 2008 liegen er niet om: 500.000 woningen extra verbeterd met een ‘dubbele labelstap' of label B in 2011 en vervolgens opschaling tot 2020 om uiteindelijk 100 petajoule besparing te realiseren. De overheid stevig aan de bak met een nationale bewustwordingscampagne, onderzoek naar normstelling om het bij gunstige uitkomst daarna uit te voeren, ruim 120 miljoen euro in het proces en noodzakelijke regelgeving, de bouw- en installatiesector zou duizenden bedrijven oplijnen als Meer Met Minder aanbieder die in staat zijn woningen integraal te verbeteren. De energiebedrijven zouden hun communicatie-infrastructuur inzetten en zorgen voor de financiële dekking van een bureau, waar ik nog steeds werk. Ook Aedes, de koepel van woningcorporaties, heeft de samenleving een mooie belofte gedaan en dit in een eigen akkoord met de Woonbond, de vereniging van huurders, en de overheid bekrachtigd.
We gingen van start. Tussentijdse evaluaties in 2009 en 2010 van externe bureaus waren gunstig. AgentschapNL rapporteerde een omzet van ruim 300.000 extra woningen in drie jaar. Inmiddels hadden we 1.200 bedrijven geregistreerd als Meer Met Minder aanbieder, met hulp van onze partner de Technische Unie voor de werving. Kortom: de koers was ingezet, het schip kwam onmiskenbaar op stoom, het moest alleen nog harder. Maar de brandstoftoevoer haperde. De nationale overheidscampagne bleek te mager, incentives werden plots afgeschaft. Er was geen zicht op intensivering, ondanks de eenvoudige rekensom dat dat veel meer oplevert dan kost. De aanwas van Meer Met Minder-aanbieders steeg niet verder. Maatwerkadviseurs kwamen droog te staan. Energiebedrijven kozen voor eigen individuele proposities.
In die periode hing onverwacht een T-shirt over mijn
bureaustoel. Het was een cadeau van de energiesector met als tekst: ‘More with
Less is more More or Less'. Een goed bedoelde grap die de ontstane situatie
goed weergaf: Als je iets echt wilt, moet je er samen vol voor gaan, anders is
het More or Less. Voor de bestaande woningvoorraad zijn nieuwe fotomomenten
helemaal niet nodig. Eerder is er behoefte aan versnelling van de ingeslagen
weg.
Het convenant uit 2008 biedt al ruimschoots de mogelijkheid om door te pakken.
Maar in plaats daarvan kiezen we voor de verleiding van een nieuw akkoord,
zelfs na het herijkingsmoment van net een jaar geleden, weer met een mooie
fotoshoot van handtekeningen. Winsemius onderkende in de 90-er jaren al vier
fases in de beleidscyclus: de erkenning van het probleem, de beleidsformulering,
de oplossing en het beheer. Wat krijgt steevast de minste politieke aandacht?
Juist: het beheer, of de uitvoering. Die is niet interessant, More or Less. En
zo is het ook met energieafspraken: we zoeken ons heil steeds in daadkracht
suggererende nieuwe afspraken, en verzuimen door te pakken in de weerbarstige
uitvoeringspraktijk. En juist van die praktijk kunnen we leren.
We wachten in oprechte spanning af wat het tot nu toe
geheime Energieakkoord ons gaat brengen. Hopelijk een logisch verband tussen de
uitvoering tot nu toe en de noodzakelijke verbeteringen.Ik hoop van harte dat
de uitvoeringsjaren daarna evenveel aandacht krijgen als het fotomoment van
straks.
Inmiddels bellen we bij Meer Met Minder gewoon deur-aan-deur aan met de vraag:
doet u mee met energiebesparing? En dat levert een reeks kansrijke praktische
Energieakkoorden op, één-op-één tussen aanbieders en consumenten. Daar waar het
gebeuren moet. Het werkt. De mensen willen het, maar je moet ze wel in de ogen
kijken, een hand geven, iets echt aantrekkelijks bieden wat aansluit bij hun
vraag, dat ook garanderen en waarmaken, en ze bedanken en tot de volgende keer.
Zo ga je om met afspraken.
Chris Bruijnes is Algemeen Directeur Meer Met Minder
Volg ons op Twitter: @energiepodium