Interview Peter Wagener, voorzitter Dutch Heat Pump Association
Met de subsidieregeling die vanaf volgend jaar geldt voor kleine duurzame oplossingen, telt Nederland in 2020 een half miljoen bestaande woningen met een warmtepomp. Dat is ruim drie keer meer dan nu. Dat verwacht Peter Wagener, voorzitter van de Dutch Heat Pump Association. Maar ook al zet die groei na 2020 met het zelfde tempo door, dan nog zijn er volgens hem in 2040 1,75 miljoen woningen op een gasaansluiting.Er gaan stemmen op die menen dat Nederland binnen 15 jaar van het aardgas af kan?
"Stel dat het met de uitrol van de warmtepomp met de nieuwe subsidie van EZ vanaf volgend jaar echt los gaat en het na 2020 ook van in volle vaart door blijft gaan. Dan verwacht ik dat in 2030 twee tot 2,5 miljoen bestaande woningen een warmtepomp heeft. En misschien halen we dan in 2040 de vijf miljoen. Maar ga je uit van totaal 8,5 miljoen woningen in 2040, waarvan ca. 0,75 miljoen is aangesloten op een warmtenet, dan zijn er tegen die tijd nog altijd 1,75 miljoen woningen met een HR gasketel. Natuurlijk kun je met groen gas en isolatie ook het een en ander doen, maar wie roept dat de gebouwde omgeving over vijftien jaar zonder aardgas kan, diskwalificeert zichzelf. Wil je verduurzaming betaalbaar houden, dan lukt dat gewoon niet."
Staat met de subsidie niets de uitrol van warmtepompen in de woningsector meer in de weg?
"Was het maar zo eenvoudig. Nu hebben circa 150.000 woningen in Nederland een warmtepomp. Met die subsidiepot van 70 miljoen euro die EZ vanaf volgend jaar beschikbaar stelt, worden het er dus een stuk meer. Maar de invulling van de regeling is nog niet bekend. Dus wat het effect precies zal zijn, weten we pas volgend jaar. We hebben bovendien te maken met een traag veranderende markt en met apparatuur die lang meegaat. Technisch kan het allemaal, maar het gaat om de maatschappelijke acceptatie van die nieuwe techniek. Dus om of beleidsmakers, installateurs en de eindklant deze duurzame oplossing omarmen. En een woningbezitter die net heeft geïnvesteerd in een nieuwe cv-ketel, krijg je ook niet mee want die ketel gaat weer een jaar of twintig mee. De moraal van het verhaal is dat energietransitie vooral een spel is van innovaties en van volhouden, en dat we nog lang afhankelijk blijven van aardgas."
““Woningeigenaren die voor een warmtepomp kiezen, zitten met een hoge initiële investering, maar zijn op de lange duur goedkoper af””Een warmtepomp is duur, dus is 70 miljoen euro subsidie wel genoeg?
"Een warmtepomp is nu een factor drie, vier duurder dan een cv-ketel. Maar de cv-ketel is uitontwikkeld en heeft qua prijs ook de bodem bereikt. Zodra de warmtepompmarkt gaat groeien en installateurs er meer ervaring mee krijgen, zal je daar de prijzen ook zien dalen. Bovendien gaat met de komende herzieningen van de energiebelasting de prijs van gas vergeleken met die van stroom omhoog. Dus woningeigenaren die nu voor een warmtepomp kiezen, zitten wel met een hoge initiële investering, maar zijn op de lange duur goedkoper af. Dat besef moet alleen nog doordringen in de markt. Daarom tuigt EZ de nieuwe subsidie ook voor een periode van vijf jaar op."
Bespaar je met een warmtepomp ongeacht het type woning?
"Gasgebruik is direct gerelateerd aan woonoppervlak. Dus met een warmtepomp sorteer je meer effect in een vrijstaande of twee-onder-een-kap woning dan in een kleine rijtjeswoning of appartement. De regeling is dus allereerst bestemd voor bestaande woningen in de particuliere sector. EZ besluit binnenkort of deze subsidie op apparaat-niveau ook gaat gelden voor woningcorporaties. Dan heb je het dus meteen over een derde van het huidige woningbestand. Als het maar resultaat boekt. Dat vind ik het belangrijkste. EZ neemt hier binnenkort een besluit over.
De DHPA is ook pleitbezorger voor de hybride warmtepomp, waarom?
"Die dichten wij een prominente rol toe in de energietransitie, juist omdat we als aardgasland zowel een goed ontwikkeld elektriciteitsnetwerk hebben als een goed gasnetwerk. En juist de combinatie van een cv-ketel met een kleine warmtepomp, wat een hybride warmtepomp in principe is, kan de transitie in de gebouwde omgeving helpen versnellen. Want dan hoef je als woningeigenaar met het installeren van een warmtepomp niet te wachten tot je ketel aan vervanging toe is. De warmtepomp neemt dan als ‘add-on' alleen de verwarming van de woning voor zijn rekening, terwijl de cv-ketel voor het warme tapwater blijft zorgen. Zo zet je toch al stappen op het pad naar volledige verduurzaming."
Peter Wagenaar is managing consultant bij Business Development Holland bv, adviesbureau voor de process- en strategie advisering in de energie- en installatiesector.