In Europa wordt de klimaatpolarisatie ook pregnant: de rapporteur van het Europees Parlement, afkomstig van de uiterst rechtse fractie, stelt voor het voorstel van de Europese Commissie voor het Klimaatdoel van 2040 in de Europese Klimaatwet af te schieten terwijl een meerderheid van het parlement wel een 2040 klimaatdoel wil. Internationaal zette Trump de klimaatpolarisatie zwaar aan door klimaat en windturbines in de vuilnisbak te gooien en vervolgens aan iedereen te vertellen dat iedereen toch vooral Amerikaanse olie en gas moet kopen en vooral China de atmosfeer vervuilt.
Opvallend was dat er tijdens de Algemene Beschouwingen amper woorden aan klimaatbeleid zijn vuilgemaakt. Of was dat misschien juist wel goed nieuws? En ziet de kamer dat het klimaat internationaal best lastig ligt en dat er simpelweg niet meer te behalen valt? Kort ervoor kwam het Planbureau voor de Leefomgeving uit met haar jaarlijkse Klimaat- en Energieverkenning (KEV), waarin stond dat NL haar klimaatdoel niet gaat halen of maar met 5% kans. Daarnaast leidt de afschaffing van de NL CO2-heffing tot een paar miljoen ton extra emissie.
Wie de KEV preciezer leest, ziet dat het PBL aangeeft dat Nederland naar verwachting de EU-doelstelling voor de niet-ETS-sectoren (de zogeheten Effort Sharing Regulation: gebouwen, mobiliteit, landbouw) van -45% in 2030 kan halen. Als je daarbij bedenkt dat alle bedrijven die onder het EU ETS vallen, waaronder dus ook de Nederlandse industrie en energiebedrijven, in 2024 al 50% minder emissies hadden en in 2030 op -62% uitkomen. Dan kan je dus zeggen dat ook dat deel van de Nederlandse emissies de klimaatdoelen haalt. Want EU ETS-reductie telt als Nederlandse reductie.
Mensen snakken naar een pragmatisch, positief narratief over klimaat. En het klopt nog ook.
Emissierechten.nl: ESR en ETS doelstelling illustratief ingetekend in plaatje PBL
Er is inderdaad een ander narratief nodig. Want al zegt Jaco Stremler, hoofd klimaat van PBL in NRC zelf: ”We zijn geen eiland. De afgelopen jaren worden veel doelen juist door Europees beleid gehaald”; het PBL vergeet dat in de KEV te vermelden. Dat creëert een voedingsbodem voor de klimaatpolarisatie. We weten allemaal dat de CO2-heffing er alleen kwam omdat het kabinet destijds de PvdA en GL nodig had voor een meerderheid in de Eerste Kamer. Voor het halen van de klimaatdoelen is het niet nodig.
Maar Sjoukje van Oosterhout (GL-PvdA) zei nog op de Verkiezingsnacht van PBL nog dat “afschaffing van de CO2 heffing niet eerlijk is voor de bedrijven die zich erop hadden voorbereid en gingen innoveren”. Alsof dat een reden is de aangenomen motie van de Tweede Kamer om de CO2-heffing af te schaffen niet uit te voeren. Want voor meer bedrijven is er juist geen ruimte voor CO2-reductie die bovenop het ETS komt en was de CO2-heffing de reden voor het stoppen van bedrijven.
Verkiezings-Nacht van de Leefomgeving, 30 september vanuit Tivoli Vredenburg, Utrecht
Dat verlossende narratief is te vinden in het verkiezingsprogramma van het CDA. Zij willen het adagium dat er geen nationale koppen op Europees beleid moeten komen opnemen in de Klimaatwet. Het CDA zegt de Parijs-doelen te willen halen met ambitieus klimaatbeleid, maar wel met behoud van een gelijk Europees speelveld. ‘Daarom volgen we de EU-klimaatdoelen en passen we de Nederlandse Klimaatwet daarop aan.’ Concreet betekent dit: alleen nationale doelen voor de uitstoot die niet onder EU ETS 1 of 2 valt. Ik geef geen stemadvies, maar hoop dat het middenkabinet dat er komt op klimaatgebied de CDA lijn volgt.
Emissierechten.nl: resultaat van het ETS totnogtoe