Paul van Son, Desertec Industrial Initiative: "Maak één energiesysteem voor Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika"
Het Desertec Industrial Initiative (Dii) uit München is een van de grootste en meest ambitieuze energie-initiatieven ter wereld. Een partnerschap van 57 bedrijven als Siemens, Deutsche Bank, IBM, Shell en E.On wil op grote schaal wind- en zonnestroom uit de woestijn halen. Volgens Dii zou Europa in 2050 tot 20 procent van zijn stroom uit de Sahara kunnen importeren. Het Midden-Oosten en Noord-Afrika zouden hun stroombehoefte zelfs vrijwel uitsluitend met eigen opgewekte groene stroom kunnen voorzien. Maar daarvoor zijn wel miljardeninvesteringen, nieuwe regelgeving en een intercontinentaal geïntegreerd net nodig.
Aan de geboren Nederlander Paul van Son, CEO van Dii, de taak om dit alles mogelijk te maken. "Dii is opgezet om bedrijven en regeringen te adviseren waar ze zich op moeten richten als het gaat om veilige, duurzame en betaalbare energie in Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Er is een andere, meer internationale manier van denken nodig. Het Europese stroomnet is in de afgelopen zestig jaar stukje bij beetje aan elkaar gekoppeld, zonder echte coördinatie. Dat kan in de toekomst veel beter. Ons voorstel is om de stroomnetten van Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika op een slimme wijze te koppelen en te versterken. Dan kan Europa goedkope Saharastroom importeren en hebben het Midden-Oosten en Noord-Afrika een prachtige afzetmarkt."
Grote nieuwe energiebronnen nodig
"Er zijn grote nieuwe stroombronnen nodig voor Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika", stelt Van Son. "Europa verbruikt steeds meer elektriciteit en in het Midden-Oosten en Noord-Afrika zal de bevolking de komende decennia verdubbelen. Die economieën groeien bovendien enorm snel. Je kunt ook niet eindeloos olie, gas en geïmporteerde kolen stoken. Dan is de vraag: waar zijn de grote duurzame energiebronnen? Liggen die op je dak, bij biogas, of bij offshore wind in de Noordzee? Daar red je het gewoon niet mee. Zon en wind in de Sahara worden volgens onze berekeningen de grote winnaar, gewoon omdat ze op den duur spotgoedkoop zijn. Er is meer dan genoeg ruimte in de Sahara. Daarom kun je haast oneindig veel wind- en zonnestroom produceren, tegen gelijkblijvende kosten. Voor Noord-Europa voorspellen we dat duurzame bronnen in 2050 het merendeel van de energieproductie voor rekening nemen, aangevuld met gas."
Wind waait in woestijn zeker zo goed als op de Noordzee
Dii staat vooral bekend als promotor van zonne-energie, maar de laatste jaren krijgt onshore wind een steeds grotere rol in zijn scenario's. Iets meer dan de helft van de Saharastroom zal volgens de voorspellingen van Dii komen uit wind. Van Son: "De oorspronkelijke Desertec-gedachte was dat voor dit internationale stroomnetwerk continue levering nodig is, en dat thermische zonnestroom dat het beste kon bieden. De laatste jaren heeft het gerenommeerde Fraunhofer Institut voor toegepast onderzoek talloze gedetailleerde scenario's gemaakt voor de komende veertig jaar. Daar komt uit dat er zeer goede windcondities zijn in Egypte en Marokko. Ze zijn zeker zo goed als die op de Noordzee. Het gaat om honderden gigawatt, uit gebieden waar het altijd waait. Die stabiliteit in de productie is erg belangrijk. Dat heeft een hoge marktwaarde, omdat daardoor veel minder reservecapaciteit nodig is. Bovendien gaat het niet om moeilijk te bouwen windmolens op zee, maar landmolens. Het is een fluitje van een cent om die neer te zetten. Je kunt voor 5-6 cent per kilowattuur stroom opwekken, inclusief transport."
Nederland onzichtbaar
Ondanks de Nederlandse CEO is het Hollandse bedrijfsleven nagenoeg onzichtbaar in Dii, constateert Van Son met spijt. "Shell is als Nederlands-Brits bedrijf de uitzondering. Verder is de interesse minimaal. Ons land heeft geen affiniteit met systeemdenken over de eigen grenzen. Als je denkt dat je alles zelf wel klaart, kom je natuurlijk nooit bij een geïntegreerd en intercontinentaal energiesysteem terecht. Het is zonneklaar dat intercontinentale stroomverbindingen onmisbaar zijn in de elektriciteitsvoorziening van de toekomst. Er ontstaat een zeer grote markt in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Vooral de landen met petrodollars willen daarin investeren. Ook onze industrie kan daarvan profiteren. De Europese commissie, Rusland en China denken op het niveau van grote gebieden. Die lopen voorop. Nederland zou meer zijn kansen moeten pakken buiten de eigen grenzen."
Lees hier de visie van Dii voor woestijnstroom in Europa, Noord-Afrika en het Midden Oosten. Klik hier voor de website van Dii.
Volg Energiepodium op Twitter: @energiepodium